Szymańskiego

Szymańskiego
Osiedle Zawiercia
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

zawierciański

Miasto

Zawiercie

Przewodniczący

Ryszard Jędrzejak

Powierzchnia

0,369 km²

Populacja (2015)
• liczba ludności


2106

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

42-400

Tablice rejestracyjne

SZA

Położenie na mapie Zawiercia
Położenie na mapie

Szymańskiego – osiedle Zawiercia, położone w centralnej części miasta.

Charakterystyka

Szymańskiego jest osiedlem o charakterze mieszanym[1]. Liczy 43 zabudowania wielorodzinne, z czego 34 zostały wybudowane przed 1945 rokiem. W 2015 roku 33 spośród tych zabudowań wymagało remontu. Osiedle zamieszkiwało wówczas 2106 osób. Szymańskiego charakteryzuje się ponadprzeciętnym w stosunku do miasta poziomem bezrobocia i przestępczości[2], z tego powodu nazywane jest potocznie „dzielnicą cudów”[3].

W skład osiedla wchodzą ulice: Bohaterów Westerplatte, Leśna, Moniuszki, Niedziałkowskiego, Szymańskiego oraz w części Piłsudskiego[4].

Historia

Osiedle TAZ na początku XX wieku

Z uwagi na fakt, iż dużą część osiedla Szymańskiego zajmuje dawne osiedle TAZ, Szymańskiego jest jedną z najstarszych części Zawiercia[2]. W 1880 roku TAZ przystąpił do budowy domów mieszkalnych dla swoich pracowników. Założono przy tym, że przy każdym domu ma się znaleźć miejsce na zabudowania gospodarcze bądź podwórko[5]. Do 1897 roku oddano do użytku 72 domy, z czego 56 było murowanych[6]. Na tle miejscowości osiedle wyróżniało się przestrzennym uporządkowaniem, a także budynkami w stylu neogotyku o charakterze socjalnym: w 1902 roku oddano do użytku resursę, bibliotekę i restaurację, a w 1906 roku rozpoczęto budowę szkoły, łaźni i Domu Ludowego[7]. Budynki te zostały wzniesione z czerwonej cegły[8].

Z dwóch wojen światowych osiedle wyszło bez większych strat[8]. Około 1950 roku przy ulicy Nowotki (ob. Moniuszki) wzniesiono bloki w stylu socrealizmu[9][10].

Zabytki

Pałacyk Szymańskiego

Osiedle Szymańskiego jest obszarem Zawiercia, w którym jest zlokalizowanych najwięcej zabytków[2]. Do gminnej ewidencji zabytków wpisano:

  • układ urbanistyczny osiedla TAZ, w skład którego wchodzą[11]:
  • pałacyk Erbego (Leśna 10)
  • budynek straży pożarnej (Leśna 12)
  • budynek dyrekcji Fabryki Opakowań Blaszanych (Leśna 20)
  • budynek mieszkalny wielorodzinny (Leśna 22)
  • budynek wielorodzinny (Leśna 24)

Przypisy

  1. ↑ Zawiercie. Studium monograficzne, s. 69 .
  2. ↑ a b c Lokalny Program Rewitalizacji Obszarów Miejskich na terenie Zawiercie na lata 2014 – 2020 (PROJEKT) [online], Urząd Miejski w Zawierciu [dostęp 2022-08-14] .
  3. ↑ PatrykP. Drabek PatrykP., Mieszkańcy chcą odmienić oblicze jednej z zawierciańskich dzielnic [online], Zawiercie Nasze Miasto, 20 czerwca 2011 [dostęp 2022-08-14] .
  4. ↑ Osiedle Szymańskiego [online], Biuletyn Informacji Publicznej [dostęp 2022-08-14] .
  5. ↑ Zawiercie i jego ulice, s. 10 .
  6. ↑ Monografia Zawiercia, s. 179 .
  7. ↑ Monografia Zawiercia, s. 178, 219 .
  8. ↑ a b Monografia Zawiercia, s. 404 .
  9. ↑ Monografia Zawiercia, s. 182 .
  10. ↑ Zawiercie. Zarys rozwoju powiatu i miasta, s. 264 .
  11. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024, s. 142 [dostęp 2022-08-12] .

Bibliografia

  • JerzyJ. Abramski JerzyJ., Zawiercie i jego ulice, Zawiercie: Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskej, 1991 .
  • JerzyJ. Abramski JerzyJ., Zawiercie. Studium monograficzne, Zawiercie: Miejski Ośrodek Kultury „Centrum”, 1994, ISBN 83-902833-0-1 .
  • MarekM. Grabania MarekM., Zawiercie: zarys rozwoju powiatu i miasta, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1969 .
  • Monografia Zawiercia, Zawiercie: Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskej, 2003, ISBN 83-905651-5-3 .
  • p
  • d
  • e
Części miasta wg TERYT
Pozostałe obszary
Osiedla
Sołectwa

Herb Zawiercia