Tadeusz Manasterski
porucznik | |||
Pełne imię i nazwisko | Tadeusz Jan Manasterski | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 29 września 1893 | ||
Data i miejsce śmierci | 5 stycznia 1915 | ||
Przebieg służby | |||
Lata służby | 1914–1915 | ||
Formacja | Legiony Polskie | ||
Jednostki | 1 pułk piechoty | ||
Stanowiska | komendant kompanii | ||
Główne wojny i bitwy | |||
Odznaczenia | |||
|
Tadeusz Jan Manasterski, także Monasterski, ps. „Kordian” (ur. 29 września 1893 w Dublanach, zm. 5 stycznia 1915 w Budapeszcie) – porucznik Legionów Polskich, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 29 września 1893 w Dublanach, w ówczesnym powiecie samborskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Piotra Pawła (ur. 1846), adiunkta Krajowej Wyższej Szkoły Rolniczej, i Kornelii z domu Freund (1859–1915)[1][2][a]. Był bratem bliźniakiem Stefana Michała (1893–1940), kapitana saperów rezerwy Wojska Polskiego, architekta[5][6].
Uczył się w c. k. Lwowskim Gimnazjum im. Franciszka Józefa[7]. Tam w 1911 ukończył z wynikiem dobrym klasę VIII i zdał maturę[8]. W międzyczasie (1910) wstąpił do Związku Walki Czynnej, a później do Związku Strzeleckiego[9][10]. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia w Szkole Politechnicznej we Lwowie[9]. W trakcie studiów ukończył wyższy kurs oficerski Związku Strzeleckiego i otrzymał „nadzwyczaj cenioną wśród Legionistów odznakę tzw. «Parasol»”[9][10]. „Był jednym z najbardziej zasłużonych członków organizacji strzeleckiej”[10]. Latem 1914 został komendantem I Szkoły Podoficerskiej ZS we Lwowie[11][3].
6 sierpnia 1914 przybył do Krakowa[4]. Od 8 do 18 sierpnia był dowódcą batalionu, a następnie komendantem 1. kompanii II batalionu[4]. 9 października 1914 został mianowany porucznikiem i skierowany do służby werbunkowej w Zagłębiu Dąbrowskim, Łodzi i w Piotrkowskim[4]. Po przyprowadzeniu ochotników do Legionów Polskich w liczebności batalionu, dowodził od 5 listopada kompanią w Batalionie Uzupełniającym Albina Fleszara[4]. Po przybyciu na teren bitwy pod Krzywopłotami (16–19 listopada) dowodzony przez niego pododdział został przemianowany na 1. kompanię VI batalionu[4].
24 grudnia 1914 w bitwie pod Łowczówkiem został raniony w ramię pociskiem dum-dum[9][11]. Zmarł 5 stycznia 1915 w Szpitalu Garnizonowym nr 16 w Budapeszcie, w następstwie odniesionych ran, i tam dwa dni później został pochowany na cmentarzu Farkasréti(inne języki)[11][12][3][4][13][14].
27 marca 1922 pułkownik Tadeusz Piskor we wniosku na odznaczenie porucznika Manasterskiego Orderem Virtuti Militari napisał: „dzielny oficer i organizator, prowadził doskonale swą kompanię w ataku pod Krzywopłotami. W grudniu 1914 szturmując pod Łowczówkiem stanowiska rosyjskich karabinów maszynowych pada ciężko ranny i wkrótce umiera w szpitalu”[15][16].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 7135 – pośmiertnie 17 maja 1922[17][18]
- Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 19 grudnia 1930 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[19][5][20]
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b Maciej Zaczek: Piotr Paweł Manasterski. MyHeritage. [dostęp 2024-04-21].
- ↑ Szematyzm 1894 ↓, s. 504, 645.
- ↑ a b c Gałęzowski 2019 ↓, s. 192.
- ↑ a b c d e f g Monasterski Tadeusz, ps. „Kordian”. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2024-04-20].
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-19].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-19].
- ↑ Sprawozdanie 1905 ↓, s. 47, w roku szkolnym 1904/1905 ukończył naukę w II klasie.
- ↑ Sprawozdanie 1911 ↓, s. 61–62.
- ↑ a b c d Encyklopedia Wojskowa 1935 ↓, s. 555.
- ↑ a b c Bohaterom 1936 ↓, s. 197.
- ↑ a b c Polegli oficerowie. „Panteon Polski”. 2, s. 7, 1924-11-15. Lwów. .
- ↑ A. Wais. Pogrzeb porucznika 1-go pułku Legjonów śp. Tadeusza Manasterskiego w Budapeszcie. „Panteon Polski”. 7 (11), s. 7, 1925-04-01. Lwów. .
- ↑ I Lista strat 1915 ↓, s. 36, jako Manasterski.
- ↑ II Lista strat 1915 ↓, s. 20, jako Monasterski.
- ↑ Tadeusz Monasterski. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.72-6611 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-21].
- ↑ Tadeusz Monasterski. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.104-10691 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-21].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 4 stycznia 1923, s. 7, jako Monasterski.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-19].
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 300, poz. 423, jako Monasterski.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-19].
Bibliografia
- Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: Nakładem Prezydyum c. k. Namiestnictwa, 1894.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1905. Lwów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1905.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum Lwowskiego im. Franciszka Józefa za rok szkolny 1911. Lwów: Nakładem Funduszu Naukowego, 1911.
- Lista Chorych, Rannych, Zabitych i Zaginionych Legionistów do Kwietnia 1915 roku. Piotrków: Centralny Oddział Ewidencyjno-Werbunkowy Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego, 1915-08-01.
- Lista strat Legionu Polskiego od 1 maja do 1 lipca 1915. Piotrków: Centralny Oddział Ewidencyjny Departamentu Wojskowego NKN, 1915-08-01.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. V: Lehwaldt – Obrączka kostna. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1935.
- Bohaterom narodowym w hołdzie. Zygmunt Reis (red.). Lwów: Nakładem Wydawnictwa „Polski Niepodległej”, 1936.
- Marek Gałęzowski: My idziemy w zórz świtanie... Sylwetki oficerów Legionów Polskich poległych i zmarłych w walce o niepodległość w latach 1914–1916. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019. ISBN 978-83-8098-685-5.