Tarnów (stacja kolejowa)

Tarnów
Obiekt zabytkowy nr rej. A-80 z 1 grudnia 1975
Ilustracja
Dworzec kolejowy w Tarnowie (2015)
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Tarnów

Data otwarcia

1856

Poprzednie nazwy

Tarnow

Dane techniczne
Liczba peronów

3

Liczba krawędzi
peronowych

6

Kasy

T

Linie kolejowe
  • 91 Kraków Główny – Medyka
  • 96 Tarnów – Leluchów
  • 115 Tarnów – Szczucin koło Tarnowa
Położenie na mapie Tarnowa
Mapa konturowa Tarnowa, na dole znajduje się punkt z opisem „Tarnów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Tarnów”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Tarnów”
Ziemia50°00′19″N 20°58′31″E/50,005278 20,975278
Multimedia w Wikimedia Commons

Tarnów – stacja kolejowa w Tarnowie, w województwie małopolskim, z zabytkowym, neobarokowym budynkiem dworca[1][2].

Ruch pasażerski

Rok Wymiana roczna Wymiana pasażerska na dobę miejsce w Polsce
2017[3] 1 970 000 5 400 42
2018[4] 2 120 000 5 800 42
2019[3] 2 120 000 5 800 47
2020[3] 1 610 000 4 400 36
2021[3] 1 970 000 5 400 36
2022[5] 6 900 44

Stacja kolejowa

Widok na perony (2020)

Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca wojewódzkiego[6]. Stacja znajduje się na międzynarodowej linii kolejowej E30 Zgorzelec-Medyka. Położona jest w południowej części miasta. Stacja posiada 3 perony wyspowe 1, 2 i 3. Do 2008 istniał też wąski peron wyspowy 1A – obecnie rozebrany. Na stacji znajdują się dwie nastawnie („Tr”, „Tr1”). Przed modernizacją nastawnia „Tr” była wyposażona w urządzenia przekaźnikowe typu E oraz na stacji była obecna stara sygnalizacja świetlna z sześciokomorowymi semaforami. Po modernizacji która odbywała się w latach 2012–2018 nowy budynek nastawni obsługuje także ruch na okolicznych stacjach w ramach tzw. systemu LCS. Przez stację przechodzą następujące linie kolejowe:

numer relacja elektryfikacja status
91 Kraków Główny – Medyka T czynna
96 Tarnów – Leluchów T czynna
115 Tarnów – Szczucin N używana sporadycznie w ruchu towarowym

Gmach dworcowy

Obecny gmach dworcowy powstał w okresie 1906–1910 w oparciu o projekt Ernsta[7] Baudischa[8] z Ministerstwa Kolei Żelaznych w Wiedniu. Wcześniej według tego samego projektu powstał dworzec w Stanisławowie[9].

W 1915 w wyniku działań wojennych budynek dworca uległ uszkodzeniu[10].

28 sierpnia 1939 został przeprowadzony zamach bombowy na tarnowskim dworcu. Jego autorem był Antoni Guzy, Polak współpracujący z Niemcami. Wskutek wybuchu śmierć poniosło 20 osób, a 35 odniosło obrażenia[11].

W godzinach porannych 14 czerwca 1940 z Tarnowa wyruszył pierwszy masowy transport więźniów do KL Auschwitz. W 70. rocznicę tego wydarzenia na dworcu odsłonięto pomnik Pamięci I Transportu Więźniów do KL Auschwitz. Umieszczono na nim nazwiska 728 więźniów[12]. W latach 2007–2010 budynek dworca, wraz z terenem przylegającym, poddany został generalnemu remontowi. Prowadzono go w uzgodnieniu z konserwatorem zabytków. Zakończenie remontu oraz uroczyste otwarcie odbyło się 13 listopada 2010[2][13]. W ramach uroczystości zorganizowano przejazd parowozu Ty2–953 z wagonami retro do Tuchowa[14].

W wyniku remontu tarnowski dworzec odzyskał swój wygląd sprzed stu lat. Odnowiono elewację budynku i jego wnętrze, wymieniono podłogi, stolarkę okienną i drzwiową, instalacje CO, wodno-kanalizacyjną, elektryczną i teletechniczną – także przed gmachem budynku. Dokonano wzmocnienia fundamentów budynku.

Pomieszczenia dworca PKP po remoncie przypominają wnętrza eleganckich hoteli sprzed stu lat. Na remont dworca wydano 42 mln zł. Pieniądze pochodziły z budżetu państwa i środków własnych PKP SA[15].

9 września 2024 r. dworzec otrzymał imię Wincentego Witosa, podczas uroczystości odsłonięto tablicę z wizerunkiem Witosa[16].

Zobacz też

  • Lwów Główny

Przypisy

  1. ↑ Dworzec PKP w Tarnowie. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK. [dostęp 2022-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-30)].
  2. ↑ a b Krzysztof Jasiński: 100 lat i drugie narodziny. Dziennik Polski, 2010-12-10. [dostęp 2022-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-23)].
  3. ↑ a b c d Urząd TransportuU.T. Kolejowego Urząd TransportuU.T., Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20]  (pol.).
  4. ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30] .
  5. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  6. ↑ [1], l.p. 471.
  7. ↑ Dworzec w Stanisławowie [online], Nowy Kurier Galicyjski, 10 sierpnia 2018 [dostęp 2022-06-08]  (pol.).
  8. ↑ Nowy dworzec w Tarnowie otwarty dla Pasażerów. PKP, 2010-11-15. [dostęp 2012-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
  9. ↑ AntoniA. Bochen AntoniA., Tarnów [online], kolejnictwo-polskie.pl [dostęp 2018-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-15] .
  10. ↑ 1856 – 2016. 160 lat kolei w Tarnowie.
  11. ↑ Mateusz Kołodziej: Zamach bombowy, czyli w Tarnowie wojna zaczęła się wcześniej. Gazeta Wirtualna, 2009-08-31. [dostęp 2012-09-02].
  12. ↑ SuperS. User SuperS., Tarnów – pomnik Pamięci I Transportu Więźniów do KL Auschwitz [online], miejscapamiecinarodowej.pl [dostęp 2017-04-22]  (pol.).
  13. ↑ „Najpiękniejszy dworzec w Polsce” ponownie otwarty. biznes.onet.pl, 2010-11-15. [dostęp 2012-08-19].
  14. ↑ Paweł Chwał: Tarnów: wielkie otwarcie dworca PKP (ZDJĘCIA I FILMY). tarnow.naszemiasto.pl, 2010-11-14. [dostęp 2012-08-19].
  15. ↑ PAP: W Tarnowie oddano dworzec PKP po remoncie. finanse.wp.pl, 2010-11-13. [dostęp 2012-08-19].
  16. ↑ KolejowyK. Portal KolejowyK., Wincenty Witos patronem dworca PKP w Tarnowie [online], Kolejowy Portal, 9 września 2024 [dostęp 2024-09-09]  (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Tarnów w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
  • Tarnów w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
  • Dworzec kolejowy [online], Urząd Miasta Tarnowa [zarchiwizowane z adresu 2009-11-15] .
  • PawełP. Topolski PawełP., Uroczyste otwarcie wyremontowanego dworca PKP [online], Urząd Miasta Tarnowa, 13 listopada 2010 [dostęp 2010-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-16] .
  • Archiwalne zdjęcia stacji w bibliotece Polona
Tarnów
Linia 91 Kraków Główny – Medyka (77,432 km)
Tarnów Mościce
odległość: 3,536 km
podg Tarnów Wschód
odległość: 1,908 km
Linia 96 Tarnów – Leluchów (0,549 km)
odległość: 0,751 km
Linia 115 Tarnów – Szczucin koło Tarnowa (0,551 km)
odległość: 0,708 km