Torfowiec wklęsłolistny
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | mchy | ||
| Klasa | torfowce | ||
| Rząd | torfowce | ||
| Rodzina | torfowcowate | ||
| Rodzaj | torfowiec | ||
| Gatunek | torfowiec wklęsłolistny | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Sphagnum platyphyllum (Lindb.) Warnst. Flora 67: 481. 516 1884[3] | |||
| |||
Torfowiec wklęsłolistny (Sphagnum platyphyllum (Lindb.) Warnst.) – gatunek mchu z rodziny torfowcowatych (Sphagnaceae). Występuje w Europie, Chinach, Japonii, na wschodzie Rosji i Syberii, Grenlandii i Ameryki Północnej[4].
Morfologia i anatomia
- Pokrój
- Torfowiec średniej wielkości, tworzący luźne darnie koloru zielonego, oliwkowozielonego, ciemnozielonego, purpurowatobrązowego (lub purpurowo nabiegłego), brązowego, rzadko żółtawobrązowego[5][6].
- Główki
- Słabo rozwinięte, nieduże, z widocznym, dużym pączkiem wierzchołkowym[5][6], złożone z niewielkiej liczby gałązek[6].
- Pęczki
- Z 1-3 gałązkami, rzadko z większą liczbą, wszystkie to gałązki odstające, najczęściej krótkie i tępo zakończone; przeważnie jedna gałązka mniejsza i odgięta w dół. Są luźno rozmieszczone i nie zakrywają łodyżki[5][6]
- Łodyżki
- Stosunkowo cienkie, do 0,9 mm średnicy i luźne, jaśniejsze u góry, ciemniej w dolnych partiach, lecz nigdy ciemnobrązowe[5][6]. Kora jest złożona z dwóch warstw rozdętych komórek wodnych[5], w niektórych bardziej łodyżki liczba warstw może być inna – jedna bądź trzy[6]. Cylinder wewnętrzny blady do jasnobrązowego[6]. Na łodyżkach gałązkowych dość wyraźne komórki retortowe, linearnie ułożone po trzy lub cztery[5].
- Listki łodyżkowe
- Duże[6], podobne do listków gałązkowych lub większe, szeroko jajowate lub jajowato-łopatkowate i mocno wklęsłe, z kończykiem zaokrąglonym, tępym i nieznacznie wyszarpanym, z listewkami najczęściej na całej długości listka, bez porów[5]
- Listki gałązkowe
- Duże, do 2,2 mm długości, podobne do listków łodyżkowych, szeroko jajowate i mocno wklęsłe, z kończykiem zwężonym, tępym, zaokrąglonym i nieznacznie wyszarpanym, z listewkami, bez porów[5][6]. Komórki wodne w przekroju poprzecznym wypukłe na obie strony listka, na grzbietowej stronie z kilkoma małymi porami wzdłuż ścian komisuralnych; po stronie brzusznej zazwyczaj bez porów[5][6]. Komórki chlorofilowe w przekroju poprzecznym beczułkowate i są mniej więcej równo otwarte po obu stronach liścia[5][6].
Ochrona
Gatunek jest objęty w Polsce ochroną od 2001 roku. W latach 2001–2004 podlegał ochronie częściowej, w latach 2004–2014 ochronie ścisłej, a od 2014 roku ponownie objęty jest ochroną częściową, na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin[7][8][9].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2014-12-07] (ang.).
- ↑ Sphagnum platyphyllum (Lindb. ex Braithw.) Sull. ex Warnst.. The World Flora Online. [dostęp 2024-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-08)]. (ang.).
- ↑ Sphagnum platyphyllum. [w:] Moss Flora of China [on-line]. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Laine 2018 ↓, s. 222–225.
- ↑ a b c d e f g h i j k Stebel 2017 ↓, s. 116–117.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1167).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
Bibliografia
- Karolina Lubliner-Mianowska: Torfowce. Opisy i klucze do oznaczania gatunków krajowych. Wyd. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957.
- Jukka Laine, Kjell Ivar Flatberg, Pirkko Harju, Tuuli Timonen, Kari Minkkinen, Anna Laine, Eava-Stiina Tuittila, Harri Vasander: Spaghnum Mosses – The Stars of European Mires. Helsinki: University of Helsinki – Department of Forest Sciences, Sphagna Ky, 2018. ISBN 978-951-51-3143-0.
- Adam Stebel: Torfowce Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Środkowopomorskie” (Pomorze Zachodnie). Sianów: Nadleśnictwo Karnieszewice, 2017. ISBN 978-83-937066-3-1.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
