Tragopan plamisty
Tragopan caboti[1] | |||
(Gould, 1857) | |||
samiec | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ptaki | ||
Podgromada | Neornithes | ||
Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
Rząd | grzebiące | ||
Rodzina | kurowate | ||
Podrodzina | bażanty | ||
Plemię | Lophophorini | ||
Rodzaj | Tragopan | ||
Gatunek | tragopan plamisty | ||
Synonimy | |||
| |||
Podgatunki | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
| |||
|
Tragopan plamisty[4] (Tragopan caboti) – gatunek ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae). Zamieszkuje endemicznie podzwrotnikowe, górskie lasy w południowo-wschodnich Chinach (prowincje: Zhejiang, Jiangxi, Hunan, Guangdong, Kuangsi-Czuang i Fujian) na wys. 600–1400 m n.p.m.
Systematyka i morfologia
Wyróżniono dwa podgatunki T. caboti[5][2]:
- T. caboti caboti – samiec ma głowę czarną, policzki żółto-pomarańczowe, grzebień jest czerwono-pomarańczowy, pióra na grzbiecie pomarańczowe z cętkami koloru kasztanowego. Samice brązowo-szare, podobne do samic tragopana modrolicego (Tragopan temminckii), jednak nieco mniejsze, z białymi cętkami. Skóra wokół oka samicy ciemnopomarańczowa, do lekko brązowej, bardzo wyraźnie widoczna dopiero po skończeniu 18. miesiąca życia. Występuje w południowo-wschodnich Chinach.
- T. caboti guangxiensis – ciemniejszy kolor kasztanowaty na grzbiecie i zadzie. Samica jest cętkowana, rudo-czarna, z brązowymi cętkami. Białe trójkątne łatki po bokach i na piersi. Występuje w Kuangsi.
Ekologia
W środowisku naturalnym związane z występowaniem drzewa z gatunku Daphniphyllum macropodum, na którego gałęziach ptaki te często przesiadują, a jego liście i owoce wchodzą w skład ich pożywienia. Zamieszkuje lasy iglaste albo borealne z poszyciem, blisko potoków górskich, na zboczach stromych gór.
Żywi się na gruncie albo w koronach drzew. O świcie i o zmierzchu przebywa częściej na gruncie, poza tym większość czasu spędza w koronach drzew.
W naturze gniazduje w opuszczonych gniazdach innych ptaków, w rozwidleniach drzew lub nawet na gruncie w zakrzewieniach lub między skałami.
Pożywienie stanowią także nasiona dębu, karłowaty kasztan jadalny, paproć, wiśnia górska, malina, dzikie winogrono, chińska jagoda wawrzynu, robaki zbierane na ziemi i w koronach drzew oraz larwy owadów.
Pod koniec marca i w kwietniu samica znosi od 2 do 12 jaj. Mają one wymiary 55×41 mm[6] Samice niosą już w pierwszym roku, ale samce osiągają zdolność rozrodczą w drugim roku życia. Inkubacja jaj trwa 28 dni. Gatunek ten jest monogamiczny.
Status i ochrona
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje tragopana plamistego za gatunek narażony (VU – vulnerable) nieprzerwanie od 1994 roku; wcześniej (od 1988 roku) miał status zagrożonego (T – threatened)[3]. Liczebność populacji w naturalnym środowisku szacuje się na 2,5–10 tysięcy dorosłych osobników, prawdopodobnie nie więcej niż 5000 dorosłych osobników[3]. Trend liczebności populacji jest spadkowy[3]. W hodowlach prywatnych żyje nie więcej niż 500 sztuk. Typowe środowisko tragopanów jest silnie zdefragmentowane z powodu wyrębu lasu dla produkcji drewna i przeznaczania terenów pod uprawy, przez co tworzą się izolowane populacje, co w konsekwencji prowadzi m.in. do zmniejszenia się globalnej populacji i wymiany genów.
Gatunek chroniony konwencją CITES (załącznik I)[7].
Przypisy
- ↑ Tragopan caboti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Cabot's Tragopan (Tragopan caboti). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)]. (ang.).
- ↑ a b c d Tragopan caboti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Lophophorini Gray,GR, 1841 (wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-31].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pheasants, partridges, francolins. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-31]. (ang.).
- ↑ Nowa Exota, numer 6/2009, str. 37
- ↑ Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-07-03]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- polskojęzyczny serwis nt. hodowli tego gatunku, również źródło tego artykułu
- Fotografie z hodowli tragopana plamistego
- SNL: gallafasan