Użytkowanie ciągłe lasu
Użytkowanie ciągłe lasu (czasem określane angielskim skrótowcem „CCF”, od continuous cover forestry) to podejście do zrównoważonej gospodarki leśnej, w którym usuwanie drzew ze starego pokolenia lasu oraz powstawanie drzewostanu nowego pokolenia lasu odbywa się jednocześnie, skutkując: 1) zatarciem granicy między użytkowaniem głównym lasu oraz jego odnawianiem; 2) osiągnięciem przez drzewostany późnych stadiów rozwojowych; zachowaniem obecności drzew w ekosystemie przez bardzo długi czas, na ogół do wystąpienia stanu siły wyższej, inicjującego proces rozpadu drzewostanu i wymianę generacyjną lasu[1]. Różne rodzaje drzewostanów mogą wymagać różnych zabiegów gospodarczych w celu uzyskania trwale produktywnej nieregularnej struktury.
Opis ogólny
Pojęcie użytkowania ciągłego lasu zostało szeroko przyjęte w brytyjskim leśnictwie po utworzeniu Continuous Cover Forestry Group w 1991 r.[2] Obecnie brytyjska norma leśna[3] oraz wytyczne brytyjskiej normy leśnej dotyczącej gospodarki leśnej[4] wzywają do szerszego stosowania CCF w brytyjskim leśnictwie, ponieważ istnieją dowody na to, że trwale produktywne drzewostany o nieregularnej strukturze są bardziej odporne na zmiany klimatu[5] i zagrożenia dla stanu zdrowotnego lasów[6], a także przynoszą szereg innych korzyści społecznych i środowiskowych[7].
Zarys problematyki
CCF to podejście do gospodarki leśnej, które uwzględnia cechy charakterystyczne i procesy właściwe dla danego siedliska i zwykle obejmuje mieszaninę gatunków drzew w różnym wieku. W języku francuskim jest to określane jako sylviculture irregulière, continu et proche de la nature (SICPN) (tj. leśnictwo ciągłe, nieregularne i zbliżone do naturalnego)[8], a w języku niemieckim jako Dauerwald[9] lub Naturgemässe Waldwirtschaft (gospodarka leśna zbliżona do natury). Gospodarowanie opiera się na selekcji poszczególnych drzew różnej wielkości, a nie na tworzeniu drzewostanów jednowiekowych[6]. Monitorowanie rozwoju nieregularnych struktur drzewostanów odbywa się poprzez okresowy pomiar pierśnic drzew na powierzchniach próbnych lub w całych drzewostanach[10][11]. Zabiegi gospodarcze, zazwyczaj wykonywane w odstępach od 3 do 7 lat, polegają przede wszystkim na usuwaniu drzew, które zakłócają wzrost drzew o większym potencjale, pozyskiwaniu drzew o optymalnych rozmiarach oraz ochronie odnowień i podrostu tak, że nieregularna struktura drzewostanu jest utrzymywana w sposób ciągły.
Odnowienie zwykle jest prowadzone w sposób naturalny, a nie przez sadzenie[9]. Odnowienia sztuczne mogą być wymagane do zróżnicowania składu genetycznego i gatunkowego oraz do zwiększenia odporności ekologicznej na zagrożenia związane ze zmianami klimatu, szkodnikami lub chorobami.
Zasady
Ogólne podejście do CCF można nakreślić w oparciu o następujące podstawowe zasady określone przez Continuous Cover Forestry Group (CCFG)[12]:
- Zgodność lasu z siedliskiem – zarządca lasu bierze pod uwagę warunki siedliskowe i uwzględnia naturalną zmienność, zamiast narzucać sztuczną jednolitość.
- Przyjęcie całościowego podejścia – cały ekosystem jest uważany za kapitał produkcyjny lasu, uwzględniając glebę, węgiel, wodę, grzyby, florę, faunę, a także same drzewa.
- Utrzymanie siedlisk leśnych – utrzymanie siedlisk leśnych jest niezbędne (co wymaga unikania zrębów zupełnych).
- Rozwijanie struktury lasu – polepszanie drzewostanów koncentruje się na rozwoju wyselekcjonowanych pojedynczych drzew, a nie na tworzeniu jednolitego bloku drzewostanu. Cechą charakterystyczną użytkowania ciągłego lasu jest to, że kontrola pozyskania opiera się na pomiarze pierśnic i przyrostu, a nie wieku i powierzchni.
Przypisy
- ↑ Użytkowanie ciągłe lasu – Encyklopedia Leśna [online], www.encyklopedialesna.pl [dostęp 2020-07-17] .
- ↑ Helliwell, R. E.R. Wilson: Continuous cover forestry in Britain: challenges and opportunities.. ResearchGate. [dostęp 2020-07-17]. (ang.).
- ↑ The UK Forestry Standard. Edinburgh: Forestry Commission, 2011, s. 105. ISBN 978-0-85538-830-0.
- ↑ Silvicultural systems.. UK Woodland Assurance Standard. [dostęp 2020-07-17]. (ang.).
- ↑ Combating Climate Change – A Role For UK Forests: Main Report. [dostęp 2020-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-03)]. (ang.).
- ↑ a b Helliwell R., E.A. Wilson: Continuous cover forestry in Britain: challenges and opportunities. [dostęp 2020-07-17].
- ↑ CCFG (2014) Continuous Cover Forestry: Delivering sustainable and resilient woodlands in Britain. Conference Report. Continuous Cover Forestry Group, National Conference, Braithwaite Institute, Cumbria. 3–4 June 2014. 21 pp.
- ↑ Turckheim, Brice de, M. Bruchiamacchie. (2005) La futaie irrégulière: Théorie et pratique de la sylviculture irrégulière, continue et proche de la nature. Avignon: Edisud. 282 p.
- ↑ a b Pommerening, A., and S.T. Murphy. (2004). A review of the history, definitions and methods of continuous cover forestry with special attention to afforestation and restocking.Forestry 77(1): 37-44.
- ↑ Poore, A. (2007). CCF at Stourhead – Final Report. Continuous Cover Silviculture & Mensuration in Mixed Conifers at the Stourhead (Western) Estate, Wiltshire, UK. Technical Report. SelectFor. 39 p.
- ↑ Deffee, R. (2014). Continual Inventory for Irregular Forest Stands., Cranborne Woodlands. Technical Report. SelectFor. 46 p.
- ↑ CCFG Principles. [dostęp 2020-07-17]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Continuous Cover Forestry Group