Uca

Uca
Leach, 1814
Ilustracja
Uca pugnax
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

skorupiaki

Gromada

pancerzowce

Rząd

dziesięcionogi

Nadrodzina

Ocypodoidea

Rodzina

Ocypodidae

Rodzaj

Uca

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Uca – rodzaj krabów morsko-lądowych obejmujący blisko 100 gatunków (często spotykanych pod nazwą krab skrzypek). Zaliczany do rodziny Ocypodidae, jest najbliżej spokrewniony z krabami z rodzaju Ocypode. Cały rodzaj składa się z krabów o małych rozmiarach – największe mają niewiele ponad 5 cm długości. Kraba skrzypka można znaleźć na morskich plażach, słonawych, błotnistych obszarach pływowych, lagunach i mokradłach.

Tak jak inne kraby, skrzypki zmieniają pancerz w miarę rośnięcia. Jeżeli wcześniej straciły szczypce lub inne odnóża, po linieniu na miejscu brakujących pojawią się nowe. Jeżeli stracą duże szczypce (tylko jedne z pary wyróżniają się wielkością) odzyskają je po linieniu, ale po przeciwnej stronie. Na krótko po linieniu kraby są bardzo wrażliwe, ze względu na nowy, delikatny pancerz. W tym okresie unikają kontaktu i ukrywają się aż do stwardnienia nowego pancerza.

Środowisko

Samiec Uca perplexa wymachujący szczypcami

Znajdywany w słonych moczarach, na piaszczystych i błotnistych plażach Afryki Zachodniej, zachodniego Atlantyku, wschodniego Pacyfiku oraz Indo-Pacyfiku, jest łatwo rozpoznawalny dzięki wyraźnie asymetrycznym szczypcom, występującym wyłącznie u samców. Samce chełpią się przerośniętymi szczypcami, które odgrywają ważną rolę w zalotach, a także są istotnymi sygnalizatorami dla przedstawicieli tego samego gatunku. Ruch małych szczypiec do otworu gębowego podczas odżywiania zainspirował nazwę zwyczajową dla krabów z rodzaju Uca – krab skrzypek. Małe szczypce przypominają smyczek, którym krab gra na dużych szczypcach, jak na skrzypcach.

Odżywianie

Osadowe kulki wokół nory kraba z rodziny Ocypodidae
Nory kraba skrzypka pomiędzy korzeniami namorzynów

Małymi szczypcami unosi fragmenty osadów do otworu gębowego, gdzie ich zawartość zostaje przesiana. Kiedy wszystko, co jadalne zostaje oddzielone – mogą to być algi, drobnoustroje, grzyby lub detrytus – pozostały osad zostaje zwrócony w formie małej kulki. Obecność tych osadowych kulek przed wejściem do nory doskonale informuje o jej lokatorze. Niektórzy eksperci uważają, że zwyczaje żywieniowe tych krabów odgrywają kluczową rolę dla przetrwania podmokłych środowisk - przesiewając piasek znacząco napowietrzają podłoże.

Cykl życiowy

Krab skrzypek żyje raczej krótko, do 2 lat na wolności, i do 3 w niewoli. W okresie godów samce wymachują dużymi szczypcami i stukają nimi o podłoże, aby przyciągnąć samice. Zdarzają się także walki między samcami, mające prawdopodobnie zaimponować samicom. Jeżeli krab skrzypek straci duże szczypce, małe z tej samej pary zaczną rosnąć i wydłużać się. Natomiast kikut po odjętych dużych szczypcach zregeneruje się i powstaną małe szczypce. U niektórych gatunków w tym samym przypadku małe szczypce pozostaną małe, a duże zregenerują się stopniowo podczas kolejnych linień – po pierwszym będą mniej więcej o połowę mniejsze.

Samica kraba skrzypka nosi jaja zgromadzone w spodniej części ciała. Pozostaje w norze przez dwutygodniowy okres, po którym nieśmiało wychodzi, aby uwolnić jaja z odpływem. Larwy prowadzą planktoniczny tryb życia przez ok. dwa tygodnie.

Podrodzaje i gatunki

  • Australuca
    • Uca bellator
    • Uca elegans
    • Uca hirsutimanus
    • Uca longidigitum
    • Uca polita
    • Uca seismella
    • Uca signata
  • Gelasimus
    • Uca borealis
    • Uca dampieri
    • Uca formosensis
    • Uca hesperiae
    • Uca neocultrimana
    • Uca tetragonon
    • Uca vocans
    • Uca vomeris
  • Leptuca
    • Uca annulipes
    • Uca argillicola
    • Uca batuenta
    • Uca beebei
    • Uca bengali
    • Uca coloradensis
    • Uca crenulata
    • Uca cumulanta
    • Uca deichamnni
    • Uca dorotheae
    • Uca festae
    • Uca helleri
    • Uca inaequalis
    • Uca lactea
    • Uca latimanus
    • Uca leptochela
    • Uca leptodactyla
    • Uca limicola
    • Uca mjoebergi
    • Uca musica
    • Uca oerstedi
    • Uca panamensis
    • Uca perplexa
    • Uca saltitanta
    • Uca speciosa
    • Uca spinicarpa
    • Uca stenodactylus
    • Uca tallanica
    • Uca tenuipedis
    • Uca terpsichores
    • Uca tomentosa
    • Uca triangularis
  • Minuca
    • Uca brevifrons
    • Uca burgersi
    • Uca ecuadoriensis
    • Uca galapagensis
    • Uca herradurensis
    • Uca longisignalis
    • Uca marguerita
    • Uca minax
    • Uca mordax
    • Uca panacea
    • Uca pugilator
    • Uca pugnax
    • Uca pygmaea
    • Uca rapax
    • Uca subcylindrica
    • Uca thayeri
    • Uca umbratila
    • Uca victoriana
    • Uca virens
    • Uca vocator
    • Uca zacae
  • Paraleptuca
    • Uca chlorophthalmus
    • Uca crassipes
    • Uca inversa
    • Uca sindensis
  • Tubuca
    • Uca acuta
    • Uca arcuata
    • Uca capricornis
    • Uca coarctata
    • Uca demani
    • Uca dussumieri
    • Uca flammula
    • Uca forcipata
    • Uca paradussumieri
    • Uca rhizophorae
    • Uca rosea
    • Uca typhoni
    • Uca uvillei
  • Uca
    • Uca heteropleura
    • Uca insignis
    • Uca intermedia
    • Uca major
    • Uca maracoani
    • Uca monolifera
    • Uca ornata
    • Uca princeps
    • Uca stylifera
    • Uca tangeri - skrzypek brązowy

Bibliografia

  • Crane, J. 1975.: Fiddler Crabs of the World. Princeton University Press, Princeton, NJ.. [dostęp 2008-11-02]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • http://www.fiddlercrab.info/ (ang.)
  • SNL: vinkekrabber
Identyfikatory zewnętrzne:
  • GBIF: 6586700
  • identyfikator iNaturalist: 51930, 739327
  • ITIS: 99084
  • NCBI: 53313
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 22745
  • CoL: 7NXYV