Urospermum
Urospermum picroides | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | astrowce | ||
Rodzina | astrowate | ||
Podrodzina | Cichorioideae | ||
Rodzaj | Urospermum | ||
Nazwa systematyczna | |||
Urospermum Scop. Intr. Hist. Nat.: 122 (1777)[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
U. picroides (Linnaeus) F. W. Schmidt[4] | |||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Urospermum Scop. – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje dwa gatunki występujące w basenie Morza Śródziemnego (południowa Europa, północna Afryka, południowo-zachodnia Azja) oraz na wyspach Makaronezji. Jako introdukowane rośliny te spotykane są także w Kalifornii, w Urugwaju, w południowej Afryce i w Australii[3].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny roczne z włoskami sztywnymi, szczeciniastymi (U. picroides) i byliny miękko owłosione (U. dalechampii)[5][6]. Pędy osiągają do 40, rzadko do 60 cm wysokości, są prosto wzniesione, rozgałęzione w górze[7].
- Liście
- Skupione w rozecie przyziemnej i rozmieszczone wzdłuż pędu, w dole skrętoległe, w górze naprzeciwległe. Blaszki dolnych liści pierzastoklapowane, górne liście jajowate do lancetowatych, ząbkowane lub nie, u nasady obejmujące łodygę[5].
- Kwiaty
- Skupione w pojedyncze koszyczki na szczytach pędów, na pędach rozgałęzionych tworzą luźny baldachogroniasty kwiatostan złożony[7]. Okrywy urnowate (rozszerzone w dolnej części), o średnicy ok. 1–2 cm[7], z listkami (zwykle 7–8, rzadko liczniejszymi[7]) w jednym rzędzie[8]. Dno kwiatostanu nagie – bez plewinek i włosków. Wszystkie kwiaty języczkowe[8], jasnożółte u U. dalechampii i ciemnożółte u U. picroides[6].
- Owoce
- Niełupki wydłużone, u dołu rozszerzone, z długim dzióbkiem. Z puchem kielichowym w postaci sztywnych, pierzastych włosków[8].
Systematyka
Rodzaj z rodziny astrowatych Asteraceae, podrodziny Cichorioideae, z plemienia Cichorieae i podplemienia Hypochaeridinae[9]. W obrębie podplemienia sytuowany jest w pozycji bazalnej[10] lub w pozycji bazalnej w parze z rodzajem przenęt Prenanthes[11].
- Wykaz gatunków[3]
- Urospermum dalechampii (L.) Scop. ex F.W.Schmidt
- Urospermum picroides (L.) Scop. ex F.W.Schmidt
Powstający w naturze mieszaniec między tymi gatunkami znany jest pod nazwą Urospermum ×siljakii[12][6].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-09-24] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-09-24] (ang.).
- ↑ a b c d Urospermum Scop.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-09-24].
- ↑ Urospermum Scopoli. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-09-24].
- ↑ a b MarjorieM. Blamey MarjorieM., ChristopherCh. Grey-Wilson ChristopherCh., Wild flowers of the Mediterranean, London: A & C Black, 2004, s. 461-462, ISBN 0-7136-7015-0, OCLC 56888046 .
- ↑ a b c J.J. Pellicer J.J. i inni, Morphological and Genome-Wide Evidence of Homoploid Hybridisation in Urospermum (Asteraceae), „Plants”, 11 (2), 2022, s. 182, DOI: 10.3390/plants11020182 .
- ↑ a b c d John L. Strother: Urospermum Scopoli. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-09-24].
- ↑ a b c J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 197, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .
- ↑ Genus Urospermum Scop.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-09-23].
- ↑ NorbertN. Kilian NorbertN., BirgitB. Gemeinholzer BirgitB., Hans WalterH.W. Lack Hans WalterH.W., Cichorieae, [w:] V.A.V.A. Funk i inni red., Systematics, evolution and biogeography of Compositae, Vienna: International Association for Plant Taxonomy, 2009 .
- ↑ Neela Enke, Birgit Gemeinholzer, Christian Zidorn. Molecular and phytochemical systematics of the subtribe Hypochaeridinae (Asteraceae, Cichorieae). „Organisms Diversity & Evolution”. 12, s. 1–16, 2012.
- ↑ Urospermum. [w:] Cichorieae Portal [on-line]. [dostęp 2022-09-24].