Wężorokształtne
Stomiiformes[1] | |||
Wężor (Stomias boa) | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | promieniopłetwe | ||
Rząd | wężorokształtne | ||
Synonimy | |||
| |||
| |||
|
Wężorokształtne[2], wężorowcokształtne[3] (Stomiiformes) – rząd morskich, drapieżnych ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), przystosowanych do życia na dużych głębokościach, w warunkach wysokiego ciśnienia i ciemności. Jest to jedna z najliczniejszych grup skupiających ryby głębinowe.
Występowanie
Są to szeroko rozprzestrzenione ryby występujące we wszystkich oceanach świata, z wyjątkiem mórz polarnych, na głębokościach od 300 do 5000 m. Ikra, larwy i młode ryby pływają na mniejszych głębokościach – w przypowierzchniowych prądach morskich. Dorosłe osobniki w ciągu dnia przebywają w głębinach, nocą podpływają bliżej powierzchni, gdzie żywią się mniejszymi rybami i bezkręgowcami.
Opis
Większość gatunków wężorokształtnych ma wydłużone ciało, dużą głowę, duży otwór gębowy i długie zęby. Ciało zwykle o ciemnobrązowym lub czarnym ubarwieniu, rzadziej srebrzyste lub przezroczyste, o nietypowym wśród ryb kształcie. Niektóre gatunki mają długie, obłe ciała i długie spiczaste zęby. Dla porównania silnie wygrzbiecone, bocznie spłaszczone ciała toporników mają kształt dysku. Łuski, jeśli występują, są cykloidalne i łatwo wypadające. Niemal wszystkie spośród kilkuset poznanych dotychczas gatunków są wyposażone w narządy świetlne (fotofory) służące do wabienia zdobyczy lub partnerów. Larwy wężorokształtnych tak bardzo różnią się od osobników dorosłych, że przez długi czas nie kojarzono ich z rodzicami. Przypuszcza się, że głębiny oceanów kryją wiele nieznanych jeszcze nauce gatunków.
Najbardziej znane gatunki to idiakanty (Idiacanthus), przeżrenie lub toporniki (Sternoptyx), żmijowce i masowo występujące cyklotonki (Cyclothone).
Wśród wężorokształtnych pospolite jest obojnactwo – przystosowanie do życia w warunkach, w których trudno spotkać partnera do rozrodu.
Systematyka
Cztery rodziny zgrupowane są w podrzędzie:
Gonostomatoidei:
- Gonostomatidae – gonostowate
- Sternoptychidae – przeźreniowate
- Phosichthyidae
- Stomiidae – wężorowate
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Stomiiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Załachowski 1992 ↓, s. 561.
- ↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
Bibliografia
- Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
- Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
- Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-12286-2.
- p
- d
- e
- Królestwo: zwierzęta
- Typ: strunowce
- Podtyp: kręgowce
- Nadgromada: kostnoszkieletowe
- Gromada: promieniopłetwe
- Podgromada: nowopłetwe
- ryby doskonałokostne (Teleostei)
elopsopodobne (Elopomorpha) |
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
kostnojęzykopodobne (Osteoglossomorpha) |
| ||||||
Otocephala (Otomorpha) |
| ||||||
Lepidogalaxii | |||||||
przedkolcopłetwe (Protacanthopterygii) |
| ||||||
Osmeromorpha |
| ||||||
Ateleopodomorpha |
| ||||||
krągłołuskie (Cyclosquamata) |
| ||||||
świetlikopodobne (Scopelomorpha) |
| ||||||
Acanthomorpha |
|
- Gwiazdką (*) oznaczono taksony incertae sedis.
- Britannica: topic/Stomiiformes
- SNL: laksesildfisker
- Catalana: 0272155