Władysław Stendera

Władysław Jan Antoni Stendera

Gwidon, Pirat

Władysław Stendera w 1989
Data i miejsce urodzenia	1 czerwca 1925 Ostrów Wielkopolski
Data i miejsce śmierci	30 marca 2000 Nowy Sącz
Zawód, zajęcie	inżynier kolejnictwa, dyrektor ZNTK Nowy Sącz
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Jan Antoni Stendera ps. Gwidon, Pirat (ur. 1 czerwca 1925 w Ostrowie Wielkopolskim, zm. 30 marca 2000 w Nowym Sączu) – żołnierz Armii Krajowej, działacz turystyczny, wieloletni dyrektor ZNTK w Nowym Sączu.

Pochodził z rodziny kolejarskiej. Do wybuchu II wojny światowej zaliczył trzy klasy w ostrowskim Gimnazjum Męskim. Wtedy też wstąpił do harcerstwa, do drużyny im. Tomasza Zana.

Od wybuchu wojny pracował zawodowo w mieście rodzinnym. Wtedy też został wciągnięty w działalność konspiracyjną, gdzie odbył szkolenie wojskowe i sanitarne. W 1943 roku wyjechał do Nowego Sącza, gdzie rozpoczął pracę w Warsztatach Wagonowych „Ostbahn”. Tu również kontynuował działalność konspiracyjna, przystępując do placówki AK „Nurt”. Aresztowany 13 kwietnia 1944 roku, został osadzony w areszcie śledczym w Nowym Sączu, a następnie przewieziony do więzienia w Tarnowie, gdzie miał zostać na nim wykonany wyrok śmierci. Dzięki pomocy strażnika więziennego Jana Kroczka, udało mu się zbiec, a następnie przedostać się do Łomnicy. Tu wstąpił do oddziału Juliana Zubka ps. „Tatar”, należącego do 1 pułku Strzelców Podhalańskich AK, z którym brał udział w akcjach bojowych na terenie Beskid Sądeckiego.

Po zakończeniu wojny powrócił do Ostrowa. Kontynuował też naukę w gimnazjum, zdał „małą maturę” i został skierowany na studia na Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie, które odbył w latach 1946–52, uzyskując stopień magistra nauk technicznych oraz inżyniera mechanika.

Po studiach powrócił do Nowego Sącza, gdzie podjął pracę w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego. Tam awansował, by ostatecznie w latach 1968–1981 objąć stanowisko dyrektora Zakładu. Wcześniej, w latach 1958–59, pełnił funkcję dyrektora Miejskiego Przedsiębiorstwa Remontowo-Budowlanego w Nowym Sączu.

W latach 1956–58 był członkiem prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Nowym Sączu. Od 1979 roku mieszkał w Piwnicznej-Zdroju.

W 1947 roku został członkiem oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego „Beskid” w Nowym Sączu, który w 1950 roku przekształcił się w oddział PTTK. W 1953 roku został wybrany do władz oddziału, a w 1955 roku został jego prezesem, którą to funkcję pełnił aż do śmierci. W tym okresie był inicjatorem budowy schronisk i obiektów noclegowych. Dzięki jego staraniom wybudowano: schronisko PTTK na Przehybie w miejscu schronu, schronisko PTTK na Hali Łabowskiej, stanicę wodną PTTK w Znamirowicach nad Jeziorem Rożnowskim a także urządzono zajazd PTTK „Pod Roztoką” w Rytrze. Pod jego redakcją ukazał się Informator Ziemi Sądeckiej (1960). Sam osobiście wytyczył i odnowił wiele szklaków na terenie Beskidu Sądeckiego, m.in. w rejonie Hali Łabowskiej. Ponadto Władysław Stendera pełnił m.in. funkcje prezesa Zarządu Wojewódzkiego PTTK w Nowym Sączu (od 1975), członka prezydium Zarządu Głównego PTTK (1960–1962), prezesa rady nadzorczej Spółki PTTK Schroniska i Hotele „Karpaty” (od 1993) oraz członka Rady Tatrzańskiego Parku Narodowego (1985–1991). W 1989 roku otrzymał tytuł członka honorowego PTTK.

W 1995 roku jego imię otrzymało schronisko PTTK na Hali Łabowskiej.

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Armii Krajowej
• Order Sztandaru Pracy II kl.

• Wiesław A. Wójcik: Władysław Jan Antoni Stendera. khit.pttk.pl. [dostęp 2011-12-29].
• Andrzej Matuszczyk: O szlakach górskich Beskidu Sądeckiego i nie tylko. www.e-beskidy.com. [dostęp 2011-12-29].