Wilczyn (województwo wielkopolskie)
wieś | |||
Kościół św. Tekli | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | Wilczyn | ||
Liczba ludności | 1 247[2] | ||
Strefa numeracyjna | 63 | ||
Kod pocztowy | 62-550[3] | ||
Tablice rejestracyjne | PKN | ||
SIMC | 0300311 | ||
Położenie na mapie gminy Wilczyn | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |||
Położenie na mapie powiatu konińskiego | |||
52°29′19″N 18°09′44″E/52,488611 18,162222[1] | |||
|
Wilczyn – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie konińskim, w gminie Wilczyn, nad Jeziorem Wilczyńskim. Siedziba gminy Wilczyn.
W latach 1458–1870 miejscowość była miastem. W latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa konińskiego.
Historia
Pierwsze wzmianki o Wilczynie pochodzą z 1247 z dokumentu księcia kujawskiego Kazimierza, syna Konrada[4]. Przed 1458 rokiem uzyskał prawa miejskie[5]. W 1769 miało tu miejsce starcie konfederatów barskich, dowodzonych przez rotmistrza Antoniego Morawskiego, z wojskami rosyjskimi (podczas bitwy zginęło 200 Polaków, a drugie tyle zostało zamordowanych po wzięciu do niewoli)[5].
W 1870 roku Wilczyn został pozbawiony praw miejskich[5].
We wsi urodzili się Zygmunt Lichniak (eseista, poeta, krytyk literacki i filmowy) oraz Wojciech Hanc (duchowny rzymskokatolicki i teolog).
Ostatni okres życia spędził w niej malarz Antoni Szulczyński. Wykonał m.in. malowidła w kościele św. Urszuli oraz chrzcielnicę dla kościoła św. Tekli. Zmarł w Wilczynie w 1922 i został pochowany na miejscowym cmentarzu[6].
2 lipca 1904 roku we wsi powstała jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej. Jej pierwszym prezesem był Stanisław Taczanowski - miejscowy dziedzic, który natychmiast po zarejestrowaniu jednostki przekazał swoje grunty pod jej budowę. Jednostka jest częścią KSRG[7].
W okresie PRL-u powstała we wsi Spółdzielnia Kółek Rolniczych, Gminny Ośrodek Kultury czy Zasadnicza Szkoła Rolnicza. W 1964 roku oddano do użytku szkołę podstawową - "tysiąclatkę"[5].
We wsi działają również: Gminna Biblioteka Publiczna, Wilczyńskie Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju, Rowerowy Wilczyn, Stowarzyszenie im. Antoniego Szulczyńskiego, Stowarzyszenie Ród Wilczyńskich Herbu Poraj oraz lokalne kąpielisko[8].
Zabytki
- XVI-wieczny kościół parafialny z 1566 z częściowym wyposażeniem z XV wieku i XVII-wiecznymi organami.
- Drewniany kościół św. Tekli z 1781.
Sport
- Klub piłkarski Wilki Wilczyn. W sezonie 2024/2025 drużyna ta będzie występować w klasie okręgowej, gr. wielkopolskiej VI (VI poziom rozgrywkowy)[9]
- Klub siatkarski LUKS Wilki Wilczyn (sekcja mężczyzn i kobiet). Siatkarze występują w polskiej II lidze (III poziom rozgrywkowy), siatkarki natomiast występują w Pałuckiej Lidze Siatkówki Dziewcząt.
- Drewniany kościół w Wilczynie
- Wiatrak w Wilczynie
- Kościół św. Tekli w Wilczynie
- Kościół św. Urszuli w Wilczynie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 147958
- ↑ Wieś Wilczyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1469 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ StanisławS. Librowski StanisławS., Oryginalne dokumenty samoistne z XIII w., Lublin 1983 .
- ↑ a b c d Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 324-325, ISBN 83-01-00534-3, OCLC 11783554
- ↑ Polichromie i obrazy w kościołach w Wilczynie. antoniszulczynski.pl. [dostęp 2020-12-14]. (pol.).
- ↑ OSP Wilczyn: wszystko zaczęło się od naczelnika Filipskiego [online], www.tygodnik-rolniczy.pl, 2 listopada 2022 [dostęp 2023-09-05] (pol.).
- ↑ IDcom.pl, Stowarzyszenia [online], wilczyn.pl [dostęp 2023-09-06] (pol.).
- ↑ Skarb - Wilki Wilczyn [online], www.90minut.pl [dostęp 2024-08-15] .
Linki zewnętrzne
- Wilczyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 461 .
- p
- d
- e
- Siedziba gminy: Wilczyn
Wsie |
|
---|---|
Kolonie | |
Przysiółek |
|
Części wsi |
|
Zniesiona wieś |
- p
- d
- e
- Siedziba powiatu – Słupca
Przynależność wojewódzka |
|
---|---|
Miasta (1867–1932 → i ← 1956–75) | |
Gminy wiejskie (1867–1932 → i ← 1973–75) |
|
Gromady (1954–72) |
|
- p
- d
- e
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
|
Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).