Xenacanthus

Xenacanthus[1]
Okres istnienia: dewon późny–trias PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 382.7/201.4 382.7/201.4
Skamieniałe odbicie Xenacanthus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ryby chrzęstne
Rząd	Xenacanthida
Rodzina	Xenacanthidae
Rodzaj	Xenacanthus

Xenacanthus (ze starożytnej greki ξένος , xénos, 'obcy, obcy' + ἄκανθος , akanthos, 'kręgosłup') – rodzaj prehistorycznych rekinów. Pierwsze gatunki z rodzaju żyły w późniejszym okresie dewonu i przetrwały do końca triasu, czyli 202 mln lat temu. Na całym świecie znaleziono skamieniałości różnych gatunków.

Posiadał szereg cech, które odróżniały go od współczesnych rekinów. Rekin ten miał zwykle około jednego metra długości^[2] i nigdy nie był dłuższy niż 2 m^[3]. Płetwa grzbietowa przypominała wstążkę i biegła przez całą długość grzbietu i wokół ogona, gdzie łączyła się z płetwą odbytową. Układ przypomina współczesne kongery i Xenacanthus prawdopodobnie pływał w podobny sposób. Charakterystyczny kręgosłup, przypominający kolec, wystający z tyłu głowy nadał rodzajowi nazwę. Spekulowano nawet, że kolec ten był jadowity, być może w sposób podobny do płaszczki. Zęby miały nietypowy kształt litery „V” i prawdopodobnie żywił się małymi skorupiakami i mocno łuskowatymi rybami z rzędu palaeoniscid.

Jak wszystkie skamieniałe rekiny, Xenacanthus jest znany głównie ze skamieniałych zębów i kolców.