Zamki gotyckie
Zamki gotyckie – późnośredniowieczne twierdze wznoszone na terenie Europy będące elementami architektury gotyckiej.
Europa
Polska
Polska wyróżnia się na tle innych państw średniowiecznymi gotyckimi zamkami ceglanymi[1]. Początkowo budowle te miały wyłącznie charakter państwowy, jednak w połowie XIII wieku począwszy od Śląska zaczęto od tego odchodzić. Charakterystycznym elementem zamków śląskich w tym okresie była wieża mieszkalna otoczona fosą i murem[2]. Zamki gotyckie ciągle ewoluowały, w XIV wieku, za czasów panowania Kazimierza Wielkiego dążono do powstawania zamków o kształtach zwartych i regularnych[3]. Pomiędzy zamkami budowanymi w tym samym okresie, lecz w innych częściach kraju istnieją różnice spowodowane czynnikami politycznymi, społecznymi i geograficznymi.
Przykłady zamków gotyckich w Polsce:
- Zamek w Ogrodzieńcu
- Zamek w Czorsztynie
- Zamek w Malborku
- Zamek w Olsztynie
- Zamek w Niedzicy
Włochy
Włoskie zamki gotyckie miały przede wszystkim charakter obronny, jednak dysponowały wygodnymi pomieszczeniami mieszkalnymi[4].
Przykłady zamków gotyckich we Włoszech:
Francja
Na terenie Francji istniało wiele zamków gotyckich, część z nich zachowała się do dzisiejszych czasów. Budowle miały charakter obronny, jednak dużą uwagę skupiano na funkcji symbolicznej[5]. Budowano je tak, aby swoim wyglądem robiły jak największe wrażenie, co niekoniecznie pokrywało się z funkcją militarną.
Przykłady zamków gotyckich we Francji:
- Château Gaillard
- Zamek w Coucy
Anglia
W XIII wieku na terenie Anglii zostało zbudowanych wiele zamków gotyckich. Najwięcej tego typu budowli powstało w drugiej połowie XIII stulecia, za panowania Edwarda I (1272–1307). Po podbiciu Walii nakazał budowę zamków, aby pokazać wyższość Anglików nad podbitym ludem. Z biegiem czasu nowo budowane zamki podążały w stronę wygody mieszkalnej, charakteryzując się większymi przeszkleniami i wyraźnym oddzieleniem pomieszczeń mieszkalnych od gospodarczych[6].
Przykłady zamków gotyckich w Anglii:
- Zamek Stokesay
- Zamek w Caernarfon
Hiszpania
Gotyckie zamki powstające w Hiszpanii budowane były wedle wzorców arabskich. Jako materiał budulcowy stosowano wyłącznie cegłę, przez co konstrukcje były tańsze i łatwiejsze w budowie. Podczas projektowania i budowy twierdz skupiano uwagę zarówno na walorach estetycznych, jak i obronnych[7].
Przykłady zamków gotyckich w Hiszpanii:
- Zamek w Coca
- Zamek Manzanares el Real
Przypisy
- ↑ MarekM. Kozak MarekM., Gotyckie zamki ceglane: szansa czy problem?, Warszawa 2014, s. 50 .
- ↑ AndrzejA. Grzybkowski AndrzejA., Gotycka architektura murowana w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2015, s. 81 .
- ↑ AndrzejA. Grzybkowski AndrzejA., Gotycka architektura murowana w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2015, s. 135 .
- ↑ RudolfR. Toman RudolfR. (red.), Sztuka gotyku: architektura, rzeźba, malarstwo, Köln: Könemann, 2000, s. 248 .
- ↑ RolfR. Toman RolfR. (red.), Sztuka gotyku: architektura, rzeźba, malarstwo, Köln: Könemann, 2000, s. 55 .
- ↑ RolfR. Toman RolfR. (red.), Sztuka gotyku: architektura, rzeźba, malarstwo, Köln: Könemann, 2000, s. 152-153 .
- ↑ RudolfR. Toman RudolfR. (red.), Sztuka gotyku: architektura, rzeźba, malarstwo, Köln: Könemann, 2000, s. 284 .
Bibliografia
- Andrzej Grzybkowski, Gotycka architektura murowana w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015
- Sztuka gotyku: architektura, rzeźba, malarstwo, red. Rudolf Toman, Könemann, 2000
- Marek Kozak, Gotyckie zamki ceglane: szansa czy problem?, Warszawa 2014