Zawiasowce (ryby)

Ten artykuł od 2013-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zawiasowce

Arthrodira
Dunkleosteus (Arthrodira)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ryby pancerne
Rząd	zawiasowce
Multimedia w Wikimedia Commons

Zawiasowce (łac. Arthrodira) – rząd wymarłych szczękowców z gromady ryb pancernych, których szczątki odkryto w słodkowodnych i morskich osadach z okresu dewońskiego (ok. 408-360 mln lat temu). Wczesne zwierzęta były silnie opancerzonymi rybami o spłaszczonym ciele. Miały puste w środku zakrzywione ku dołowi kolce barkowe, którymi mogły zaczepiać się o podłoże lub pomagać sobie podczas poruszania się po dnie. Późniejsze zwierzęta, np. przedstawiciele Coccosteina, były słabiej opancerzone niż Arctolepis, a ich czaszka łączyła się z pancerzem tułowiowym stawami po bokach, umożliwiającymi ruchy głowy. Drapieżniki te miały kostne szczęki uzbrojone w ostre wyrostki podobne do kłów z przodu i w krawędzie tnące z tyłu. Tylna część ciała, wraz z ogonem, była nieopancerzona. Kolce barkowe zmalały, a u niektórych form zanikły.