Botoš

Botoš
Pravoslavna crkva u Botošu
Osnovni podaci
Država	Srbija
Pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Srednjobanatski
Grad	Zrenjanin
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	1860
Gustina stanovništva	32 st./km²
Geografija
Koordinate	45°18′18″N 20°38′06″E / 45.305°N 20.635°E / 45.305; 20.635
Nadmorska visina	68 m
Površina	68,2 km²
Botoš Botoš (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	23243
Pozivni broj	023
Registarska oznaka	ZR

Koordinate: 45° 18′ 18" SGŠ, 20° 38′ 06" IGD

Botoš (mađ. Bótos, rum. Boka, nem. Botosch) je naselje grada Zrenjanina u Srednjobanatskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 1860 stanovnika.

Botoš je jedno od najpoznatijih sela u ovom predelu oko reke Tamiš. Botoš ima dobre privredne i ekonomski pogodne veze sa ostalim okolnim mestima, isto kao i sa Zrenjaninom.

U Botošu je živeo i tragove ostavio još neolitski čovek. Ovde su prolazili mnogi narodi u praistoriji, prvim vekovima istorije, pa sve do dana današnjeg. Smenjivali se narodi, preplitali običaji, kultura.

Botoš nije uvek bio na mestu gde se danas nalazi. Selo je bilo smešteno na samoj obali Tamiša na mestu zvanom Talađ, koji sada čini jedan rejon velikog Botoša. S obzirom na to da je ovo vrlo staro naselje, njegovi prvi stanovnici su svoju naseobinu podigli pored reke, da bi imali pitke vode, pa je tako Botoš podignut tik uz Tamiš. Botoš je, nema sumnje, veoma staro slovensko naselje. U pisanim spomenicama Botoš se pominje pod ovim imenom još 1347. godine, prema podacima u „Kruševačkom pomeniku“. Tada je pripadalo kovinskoj županiji koja je bila sastavni deo Ugarske teritorije. Bilo je čisto srpsko naselje, čiji su stanovnici bili pravoslavne vere. Međutim, lokalitet sela je bio nastanjen još između 3000. - 2000. godine pre nove ere, i pripada Vinčanskoj grupi, to dokazuju brojni arheološki nalazi, pronađeni na ovom lokalitetu.

Ne može se pouzdano doći do podataka o tome kako je selo dobilo ime. Postoji više verzija, legendi, od kojih su dve donekle prihvatljive. Po jednoj legendi, u nekada malom selu kraj Tamiša živela su dva brata, Toša i Joca. Između braće je došlo do svađe. Joca je potegao nož i ubio Tošu, tj. ubo Tošu. Spajanjem ove dve reči „ubo“ i „Tošu“, dobijeno je ime sela, čiji su rodonačelnici Joca i Toša.

Druga verzija je, međutim, mnogo verovatnija. Selo se nalazilo neposredno pored reke, bilo bogato vodom i plavljeno. Pošto većina drugih sela to nisu bila, oni su ovo naselje zbog obilja vode nazvali Bodoš. Na jednoj od prvih karata Banata koju je izradio Klaudije Mersi, guverner Banata, i izvršio popis stanovništva 1719. godine Botoš se vodi kao Vodoš. Transformacijom „v“ u „b“ dobijeno je ime Bodoš, koje je vremenom pretvoreno u Botoš.

U svom privrednom sektoru Botoš sadrži veliku površinu obradivog zemljišta. U Botošu se nalazi velika farma životinja – dva velika botoška imanja. Botošani su odvajkada bili poznati poljoprivrednici. Tome svedoče i odlični prinosi biljaka koje se ovde uzgajaju, a to su između ostalog: kukuruz, suncokret, pšenica, kao i krompir, luk, pasulj itd. Takođe je i stočarstvo na zavidnom nivou, kao i voćarstvo i vinogradarstvo.

Inače selo ima veliki atar od oko 7.000 hektara zemlje (uglavnom 1. klase), od čega najviše zauzimaju njive-oranice, a tu su i livade i pašnjaci, kao i voćnjaci i vinogradi. Mora se napomenuti i da su meštani takođe poznati i kao dobri alasi, jer prilika Tamiša im omogućava i taj resurs - i mnogo dobrih šarana.

Iz perioda između 1768. i 1770. godine potiče stara bogomolja, o čijem nastanku nema pisanih dokumenata. Crkva Rođenja Svetog Jovana Preteče, u narodu poznata kao „Namastir“ – jedinstvenog izgleda i zaštićenih vrednosti. Crkva u centru sela je skromna jednobrodna građevina, bez kubeta, sa pravougaonom osnovom. Zidovi su debeli 75 cm. Podignuta je posle 1783. godine. Osvećenje hrama izvršio je iste godine episkop Sofronije Kirilović, o čemu svedoči gramada koja se nalazi u crkvi na mestu proskomidije. Ikonostas je živopisao Stevan Pantelić 1867. godine. U ovom hramu je od 1963. do maja 1976. godine služio sveštenik Anđelko Stojanov.

Prvi zapis o školi u Botošu potiče iz 1804. godine. Trgovac Bukovale je poklonio zgradu selu za školu. Nova škola počela je da se zida 1. oktobra 1988. godine, a završena tek u oktobru 2003. godine. U toku su završni radovi na sportskoj hali koja je pridružena novoj školi.

Botoš je vrlo živo i aktivno selo u kojem se tokom godine zbivaju mnoge manifestacije, priredbe i koncerti. Sve se to uglavnom održava u domu kulture koja poseduje veliku bioskopsku salu. Najpoznatija manifestacija se održava 21. septembra na dan Male Gospojine kada je seoska slava koju prate vašar, konjićke trke, priredba itd.

U naselju Botoš živi 1698 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,9 godina (38,4 kod muškaraca i 43,5 kod žena). U naselju ima 750 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,86.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 3019 [1] 1953. 3198 1961. 3305 1971. 2820 1981. 2569 1991. 2436 2349 2002. 2206 2148

• Banat
• Grad Zrenjanin

Portal Srbija

Botoš na Wikimedijinoj ostavi

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)