İmam-ı Şibli
Makale serilerinden
Alevîlik
Allah • Muhammed • Hak-Muhammed-Ali • Muhammed-Ali • Kur'an • İslâm Peygamberleri • Nefesler • Dört Kapı Kırk Makam • Şeriat • Tarikat • Hakikat • Marifet • Tâkıyye • Tevella • Teberru • Nûr • Vahdet-i Vücud • Keşf • Nefis • İhsan
Önderler
Hatice • Fatıma Zehra • Ali • Hasan bin Ali • Hüseyin bin Ali • Ehli Beyt • 14 Masum-u Pak • Yediler • 17 Kemerbest • Kırklar
Etkin kişiler
Hızır • Veysel Karani • Salmân-ı Fârisî • Câbir bin Hayyan • Z'ûl-Nûn el-Mısrî • Ebâ Yezîd-i Bistâmî • El-Hallac • Ebu'l Vefâ • Ebû’l Hasan Kharakânî • Yusuf Hemedani • Muin’ed-Dîn Nâsır-ı Hüsrev • Ahmed Yesevî • Ahmed Er Rufai • Abdülkâdir Geylânî • Kutb'ûd-Dîn Haydar • Muhyiddin İbn Arabi • Ahi Evran • Hacı Bektaş-ı Veli • Mevlâna Celâleddîn • Hacı Bayram-ı Veli • Sadreddin Konevî • Tac'ed-Dîn Zahid Gilani • Baba İlyas • Sarı Saltık Baba • Barak Baba • Taptuk Emre • Yunus Emre • Âşık Paşa • Safiyüddin İshak • Karaca Ahmet • Sadreddin Musa • Abdal Musa • Nesîmî • Şah Ni'metullah Velî (Nûr'ed-Dîn Kirmanî) • Şeyh Cüneyt • Şeyh Haydar • Sultan Ali • Hatai • Kaygusuz Abdal • Balım Sultan • Gül Baba • Pir Sultan Abdal • Fuzûlî • Kul Himmet • Virani • Yedi Ulu Ozan • Nurbakşî • Galibî
Emevîler • Ebû Müslim El-Horasanî • Babek Ayaklanması • Babek Hürremi • Abbâsîler • Alavîler • Fatımîler • İlhanlılar • Baba İshak ayaklanması • Baba İshak • Şeyh Bedreddin • Börklüce Mustafa • Osmanlı İmparatorluğu'nda Alevi zulmü • Şah Kulu Baba Tekeli isyanı • Şah Kulu • Çaldıran Muharebesi • Yavuz Sultan Selim • Celâlî ayaklanmaları • Baba Zünnun İsyanı • Kalender Çelebi İsyanı • Kalender Çelebi • Abaza Mehmed Paşa • Kuyucu Murat Paşa • Safev’îyye • Safevîler • Avşarlar • Kaçarlar • Bektâş’îyye • Vaka-i Hayriye • II. Mahmud • 1830 Yezidi İsyanı • Dersim ayaklanmaları • Nuri Dersimi • Koçgiri İsyanı • Seyit Rıza • Dersim katliamı • Maraş katliamı • Çorum katliamı • Sivas katliamı
Mevlut Kandili • Regaip Kandili • Miraç Kandili • Berat Kandili • Kadir Gecesi • Ramazan Bayramı • Kurban Bayramı • Aşure Günü • Nevruz • Hıdırellez • Hızır Orucu • Muharrem orucu • 26-28 Ramazan / Kadir orucu • Masum-u Pak Orucu • Gadir Hum Bayramı • Hacı Bektaş-ı Veli Anma Törenleri
• A) İslâmî-Sufi/Tasavvufî Kökenliler
• 1) Alavîler
• Horasan Melametîliği
• Kalenderîlik
• Haydarîlik
• Nakşibendiye
• Mevlevîlik
• Yesevilik
• Bektâşîlik
• Ahilik
• 2) Kadiriye
• Nimetullahîlik
• Nurbakşîlik
• Rufailik
• Galibilik
• 3) Zahidiyye
• Halvetiyye
• Bayramiyye
• Halvetiye
• Safeviyye
• Kızılbaşlar
• Çepniler
• Tahtacılar
• B) Hürremîyye (Kızıl-Giyinenler)
• 1) Celâlîyye
• 2) Vefâîyye
• Babailer
• Baba İlyasçılar
• Baba İshakçılar
• Barak Babacılar
• Hurûfîyye (Dîn)
• Dedebabalık
• Ali’îyye
• Harabat’îyye
• Nûktâvîlik
• C) Nusayrîyye (Arap Aleviliği) (Din)
• 1) Haydariyye
• 2) Şemsiyye / Şimaliyye
• 3) Kameriyye / Kilaziyye
• 4) Gaybiyye
• D) Yezdânizm (Kürt Alevîliği)
• 1) Yâresân (Yarsanizm)
• 2) Yezidi (Ezidilik) (Dîn)
Diğer etkileşim grupları
Melâmîlik • Kalenderîlik • Yesevîlik • Kadirilik • Rufailik • Haydarîlik Mevlevîlik •Halvetiyye • Ekberilik • Bayramiye • Bektâşîlik • Âhiler • Nimetullahîlik • Halvetiye • Çepniler • Tahtacılar • Galibilik • Nurbakşîlik • Vefâîlik • Bâbâîlik • İsmailîlik • Nizarîlik • Safeviyye • Kızılbaş • Celâl’îyye • Hurûf’îyye • Bâtınîlik • Dedebabalık • Ali’î • Harabat’î • Nusayr’îyye • Dûrz’îyye • Bâbîlik • Bahâîlik • Kürt Alevîleri • Yâresânîlik • Êzîdîlik • Yezdânizm • Ghulat-i Şîʿa ve Kürt Alevîliği • Zerdüşt • Mazdaizm • Zurvanizm • Kabbala • Mazdekçilik • Işıkçılık • Luvî mitolojisi • Mani dini • Sâbiîlik • Gnostisizm • Şamanizm • Şaman • Tengricilik • Panenteizm • Nebatiler
- g
- t
- d
İmam Şiblî ya da Câfer-î Şiblî (d. 861, Bağdat, Samarra; ö. 945), adı Câfer, babasının adı Yunus'tur (Yunus oğlu Câfer). Künyesi İbn-i Yunus'tur. Cüneyd-î Bağdadî gibi İmam Câfer-î Sadık'ın Câferî adlı mektebine mensup ve kendi devrindeki İmam Musa Kazım'ın talebesidir. Alevî-Bektâşî (Câferî) Müslümanlarda oldukça önemli ve yüksek tasavvufî bir âlim makamına sahiptir.
Hayatı
İslam Alimi olarak bilinen İbn-i Yunus Şiblî'nin adı'nın Cafer, baba adının ise Yunus olduğu söylenir. Orijinali Arapça olan birçok tercüme eserde Samarra'da doğduğu ve Bağdat'a yerleştiği anlatılır. Tarihte adına çok sık rastlanan Cüneyd Bağdadi gibi İmam Câfer-î Sadık'ın Câferî mektebine mensup ve İmam Musa Kazım devrinde yaşayıp, İmam Musa Kazım'ın talebesi oldukları şeklinde birçok tarihî bilgilere ve arşivlerdeki kayıtlara rastlanır. Yine birçok kaynakta Câferî mezhebinin fıkıh alimlerinden olduğu şeklide bilgilere ulaşılmıştır. Câferî mezhebinin önderi İmam Câfer-î Sadık'ın eseri olan El Muvatta'yı tamamen ezbere bildiği şeklinde ifadelere rastlanır. Câfer-î Şiblî 'nin vefatı da 945 (H.334) yılında Bağdat'ta talebelerinin yanında olduğu bilgileri günümüze kadar ulaştı.[1]
Hakkında anlatılan bir öykü
İmam-ı Şibli günün birinde bu konuda birbirleriyle tartışan iki çocuk ile karşılaştı. Onlara yardımcı olmak amacıyla yanlarına yaklaştı. "Çocuklar neden kavga ediyorsunuz. Söyleyin size yardımcı olayım" dedi. Çocuklar, yerde buldukları cevizi paylaşamadıklarını söyleyerek ondan yardım istediler. İmam-ı Şibli, elleriyle sıkarak kırdı. Ceviz açılınca bir de ne görsünler, içinde meğersem hiçbir şey yokmuş, ceviz uzun süre önce zaten çürümüş durumdaymış. Oradan geçen birisi olaya şahit olarak dalga geçmiş. "Şibli efendi, eğer gerçekten insanlara adalet dağıttığını iddia ediyorsan, bunu da doğru şekilde paylaştırsana..." Şibli'nin cevabı şu şekilde olmuş: "Bütün bu kavga meğersem içi boş bir ceviz için, taksim etmek ise bir hiç içinmiş.[2]
Dipnotlar
- ^ İslam Alimleri Ansiklopedisi'nden anlatımı sadeleştirilmiş ifadeler
- ^ Feridüddin Hace Attar'ın Tezkiretül Evliya kitabında anlatılan bir öykünün dilimize uyarlanmış farklı bir versiyonudur
Dış bağlantılar
- Al Shibli, ingilizce siteden özet çeviri 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
