Filip İncili
- Adam kasia
- Adam pagria
- Eon
- Anima mundi
- Archon
- Barbelo
- Akl-ı Faal (Demiurgos)
- Five Seals
- Gnosis
- Luminary
- Manda
- Monad
- Ogdoad
- Pleroma
- Sofya
- Uthra
- Yaldabaoth
Batı'da
- Vahiy
- İlâhî Aydınlanma
- İlâhî Nûr
İslam'da
- Te'vil
- İrfan
- Nûr
- Tasavvuf
- İsmaililik
Doğu'da
- Jnana
- Bodhi
- Prajna
- Budizm
- Hinduizm
- Simon Magus
- Cerinthus
- Valentinus
- Basilides
- Menander
- Gnostic Gospels
- Meryem İncili
- Nag Hammadi kütüphanesi
- Codex Tchacos
- Codex Askewianus
- Pseudo-Abdias
- Codex Brucianus
- Berlin Codex
- Clementine literature
- Gnosticism and the New Testament
- g
- t
- d
Filip İncili, Nag Hammadi'de bulunan kodekslerden ikincisinin 56. ve 86. sayfaları arasında bulunan muhtemelen valentinian gnostisizmi etkisi altında yazılmış içinde farklı özdeyişlerin toplandığı bir metindir. Literatürde incil adı altında tanınan bu metnin daha ziyade bir vaaz olduğu düşünülmektedir. Ölümden sonraki hayat gibi önemli konular hakkında didaktik bilgiler veren metin, ilk olarak yazıldığı dil olan Yunancadan Kıptîceye çevrilmiştir. Yunanca temel metnin 2. yüzyılın sonları yahut 3. yüzyılın başlarında yazıldığı tahmin edilmektedir.
Filip İncili'nin içerisinde barındırdığı Süryanice kelimeler nedeniyle bilim dünyası bu eserin Suriye'de yazılmış olabileceğini düşünmektedir.
Filip İncili yapı olarak Tomas İncili'nden farklı olsa da, içerik olarak oldukça benzerdir. Pavlus'un mektuplarında dile getirilen birçok düşünce bu metin içerisinde gnostik bir yaklaşımla yorumlanmıştır. Filip İncilini özel kılan bir diğer durum, Yuhanna İncili'nde bahsi geçen sevilen havari rolünün, bu incil içerisinde Mecdelli Meryem'e verilmesidir.
Kaynakça
- Ekrem Sarıkçıoğlu, Filip İncili, OMÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6,1992, S. 1-20.