Bahasa Katingan

Bahasa Katingan atau Bahasa Dayak Katingan adalah bahasa yang digunakan oleh Suku Dayak Katingan yang tinggal di sepanjang aliran Sungai Katingan, Kabupaten Katingan. Menurut sensus tahun 1990 jumlah penutur Bahasa Katingan sekitar 35.000 penutur.[1]

Bahasa Katingan
PengucapanBa.ha.sa Ka.ti.ngan
Dituturkan di
  •  Indonesia
WilayahKalimantan Tengah
Penutur
35.000 (1990)[2]
Rumpun bahasa
Sistem penulisan
aksara Latin
Kode bahasa
ISO 639-1-
ISO 639-2kxg
ISO 639-3kxg
IETFkxg
 Portal Bahasa
L • B • PW   
Sunting kotak info  +  Info templat
Tentang artikel
Pemberitahuan
Templat ini mendeteksi bahwa artikel bahasa ini masih belum dinilai kualitasnya oleh ProyekWiki Bahasa dan ProyekWiki terkait dengan subjek.

Terjadi [[false positive]]? Silakan laporkan kesalahan ini.

10.01, Kamis, 12 September, 2024 (UTC) •
hapus singgahan
Sebanyak 1.545 artikel belum dinilai
Artikel ini belum dinilai oleh ProyekWiki Bahasa
Cari artikel bahasa
Cari artikel bahasa
 
Cari berdasarkan kode ISO 639 (Uji coba)
 
Kolom pencarian ini hanya didukung oleh beberapa antarmuka
Artikel bahasa sembarang
Halaman bahasa acak

Kamus/Kosakata[4][5]

Bahasa Indonesia Bahasa Katingan
abu kawu'
air danum
akar uhat
aku yaku'
alir (me) badehes
ambil ngindu
anak ingam
angin riwut
anjing asu
apa narai
api apoi/apoy
apung lapang, kakapus, lembut
asap asep
atas nambu'
awan baon andau
ayam manuk
babi urak
bambu puring
bangau bangau
bangun misik
barat pembelep
bawah penda/ngiwa'
berani bahanyi
beras behas
berhenti tende'
bersih barasih
besi sanaman
bibir mulut
bodoh humung, dungu, bureng
buang nganan
buka nguap
bukit bukit
buluh humbang
buta bawute'
bagaimana en arak, en arake, enarak, enarake
baik lamus, sipan
bakar mapoy
balik ngindah
banyak are’
bapak apang, yapang, nyapang
baring meter
baru taheta
basah bisa
batu batu
beberapa pire'
belah (me) nising
benar boa/buah
benih latang, benyi, paung
bengkak kembang
berenang hanangui
berjalan nanjung
berat bebehat
beri nenga
besar hae'
bilamana pea
binatang metu'
bintang bintang/bitang
buah bua
bukan beken
bulan bulan
bulu bulu
bunga kambang/bunge
bunuh munu'
buru (ber) manekek
buruk buruk
burung burung
busuk buruk
cacing lukeng
cepat capat
cium nyium
cuci manuku
daging daging
dan tutang
danau tasik
darah daha'
darat ndae'
dayung dayung
delapan hanya'
di luar hunjuh luar
di sana nangguh nganing
datang dumah
dari bara
daun dawen
debu kawu'
dekat dani
desa lewu'
dengan dengan
dengar hening
di dalam suang
di, pada nanggu
di mana ŋasuey
dingin sadingen
diri (ber) mendeng
di sini nanggu situh
di situ nganih/ie'/siye'/ngasiye'
dorong nucu'
dua due
duduk munduk
ekor ikuh
empat ‘epat
emas amas/bulau
enau hanau/hambiye'
engkau ikaw
gali ngali
gantung nakuak
garam uyah
garuk manggayu'
gemuk seput
gigi kasinge'
gigit makit
gosok gosok
gunung bukit
hantam jera', nera', njera'
hapus lepah
hati atei
hidung urung
hidup belum
hijau bahijaw
hisap nyi'ip
hitam babilem
hitung ninggap
hiu hiu
hujan ucan
hutan parak kayu/parakayu
ia iye/ie
ibu umay/umai
ikan laok/lauk
ikat meteng
ingat inat
istri sawey/sawan
ini tuh/jie
itu je/janih
jahit nyajahit/jahit
jalan nanjung
jagung jaun
jantung jantung
jari tinjuk
jauh kecau
kabut kaput/kapot
kaki pai'
kalau amun
kami ikei
kamu ketun
kampung lewu'
kalian kame'
kalian berdua mere'
kail pesi'
kanan gatau'
kata (ber) hapander/pander
kecil anak
kelahi (ber) kalahi
kepala takuluk/kuluk
kering teah/keang
kiri sambil
kasar kasar
kapak kapak
keringat hebes, bebes
kurus barikang
kotor belikek/balike'
kuku silut
kulit upak
kuning bahenda
kutu guti'
laba-laba bakang
ladang tana, ladang kecil tapoy
lalat langau
lama tahi
lambat barimet
langau langau
layar layar
lepas lapas
lontar pedak
lupa talingow
lain beken
langit langit
laut laut
lebar lumbah
leher uyat
lelaki hatue
lempar medak
licin malisen
lidah jela
lihat napayah
lima lime
ludah luca
lurus bucur
lutut tuut/utu
mabuk busaw
mentimun tatimun
musim hujan wayah panucan
musim panas wayah pandang
main main
makan kuman
malam hamalem
mana kueh
mata matei
matahari maten andaw
mati matei
merah bahandang
mereka luse'
mencuci baju bapukan
mencuci piring bapenyau
minum mihup
mulut mulut
muntah manuta'
naik naker
nyamuk nyamuk
nyiur enyuh
nama narai
napas tahaseng
nyanyi pantun
orang ulun
pahit pekak
panah panah
pandan kacang
panggil ngahaw
parit parit
penyu bajuku'
perahu jukung/bakis
pergi tulak
perisai talawang
pintar harati/pintar
pisang pisang
putus bahetu'
panas balasut
panjang panjang
pasir baras
pegang natut
pendek pandak
peras hames
perempuan bawi'
perut elem
pikir pikir, tiruk
pohon batang
potong netek
punggung kahang
pusar puser
putih baputi'
rambut balaw
ratus (se) ratus -> saratus
ribu (se) kuyan -> sakuyan
ringan mahiyan
rumah pasah
rusa bacang
rumput uru
satu ice
sakit pehe'
salah sala'
sana kanih
selam (me) neser -> maneser
sembilan jalatien, tien
sepuluh sapulu'
sayap palapas
sedikit isut
siang handaw
siapa ewei
sempit seke'
semua urase
suami bana
sini situh
sungai sungey
tajam banyihi/lancip balunyik
tahu tawey
tahun nyelu
takut mikeh
tali tali
tanam ngimbul
tadi endaw
tanduk tanduk
tebal kapal
tebu tewu
telur kutu lias
tempat ukan
terima narima
tiang jehi'
tikus balawaw
tumur pambelum
tombak lunju'
tuba tuwe
tujuh uju/ucu
tuli barengen/baringin
turun muhun
tusuk newek
tanah petak
tangan lenge'
tarik nunda'/nicit
tetapi tapi'
telinga pinding
telur kate'
terbang tarawang
tertawa tatawe'
tetek tusu'
tidak dia'
tidur tiruh
tiga telu'
tikam nyuduk
tipis banipis
tiup himbun
tongkat tuket
tua bakas
tulang tulang
tumpul bakacil
ular handipe'
usus tanae'
ubi uwi'
udang undang

Bilangan

Bahasa Indonesia Bahasa Katingan
satu ice'
dua due'
tiga telu'
empat 'epat
lima lime'
enam jahawen
tujuh uju/ucu
delapan hanya'
sembilan jalatien/tien
sepuluh sepulu
sebelas ice' belas
dua puluh due' puluh
tiga puluh telu' puluh
empat puluh 'epat puluh
lima puluh lime' puluh
enam puluh jahawen puluh
tujuh puluh uju puluh
delapan puluh hanya' puluh
sembilan puluh tien puluh
seratus saratus
seribu sekuyan
sejuta/satu juta sajuta/ice' juta
satu miliar ice' miliar
satu triliun ice' triliun


Perbandingan bahasa Katingan, Bakumpai, Ngaju, Indonesia, dan Inggris

Perbandingan kosakata antara bahasa Katingan, Bakumpai, Ngaju, Indonesia, dan Inggris adalah sebagai berikut.

Katingan Bakumpai Ngaju Indonesia Inggris
dia jida dia tidak no
beken beken beken bukan not
pai pai pai kaki foot/leg
ice ije ije satu one
kueh kueh kueh mana which/where
bara kueh si-kueh bara kueh dari mana where from
situh hituh hetuh sini here
nanggu situh si-hituh intu hetuh di sini here
bara bara bara dari from
kejaw kejaw kejaw jauh far
dani tukep/parak tukep dekat near
pasah huma huma rumah house/home
kuman kuman kuman makan eat
mihup mihup mihop minum drink
lewu lebu lewu desa/kampung village
bapukan batatapas bapukan mencuci pakaian to wash clothes
ucan ujan ujan hujan rain

Referensi

  1. ^ "Bahasa Katingan". warisanbudaya.kemdikbud.go.id. 2011. Diakses tanggal 2024-09-08. 
  2. ^ "Bahasa Katingan". warisanbudaya.kemdikbud.go.id. 2011. Diakses tanggal 2024-09-08. 
  3. ^ "Bahasa Dayak Katingan". word-dialect.blogspot.com. Diakses tanggal 2024-09-08. 
  4. ^ "Lampiran:Kamus bahasa Indonesia – bahasa Katingan". Wikikamus bahasa Indonesia. 2024-08-27. 
  5. ^ "Bahasa Dayak Katingan". word-dialect.blogspot.com. Diakses tanggal 2024-09-08. 
  • l
  • b
  • s
Rumpun bahasa Kalimantan
Kalimantan
Utara Raya
Sabah
  • Ida'an
  • Bonggi
  • Molbog
  • Tutong 1
  • Tatana
  • Lotud
  • Dusun
  • Kuijau
  • Kadazan Timur
  • Gana
  • Kota Marudu Talantang
  • Kinamaragang (Momogun)
  • Kadazan Sungai Klias
  • Kadazan Pesisir
  • Yakan
  • Tombonuwo
  • Kinabatangan
  • Sungai
  • Keningau Murut
  • Okolod
  • Tagol
  • Paluan
  • Selungai Murut
  • Timugon
  • Bookan
  • Abai
  • Papar
  • Kalabakan
  • Sembakung
  • Serudung
  • Nonukan Tidong
tidak terklasifikasi
  • Dumpas
Sarawak Utara
tidak terklasifikasi
Melanau-Kajang
  • Kajaman
  • Lahanan
  • Sekapan
  • Daro-Matu
  • Kanowit-Tanjong
  • Melanau
  • Bukitan
  • Punan Batu
  • Sian
  • Ukit
  • Burusu
  • Punan Bah-Biau
  • Sajau
  • Punan Merap
  • Bukat
  • Seru †
  • Lelak †
Kayan-Murik
Dayak Darat
Barito Raya
Sama-Bajau ?
  • Huruf tebal menunjukkan penutur sebanyak lebih dari 1 juta
  • ? menujukkan pengelompokkan masih diperdebatkan
  • † menujukkan telah punah
  • l
  • b
  • s
  • flagPortal Indonesia

1 Kreol 2 Bahasa isyarat 3 Bahasa isolat 4 Bahasa Pidgin 5 Tidak diklasifikasikan
a juga dituturkan di Malaysia dan/ Brunei Darussalam. • b juga dituturkan di Timor Leste, Papua Nugini dan/ negara-negara Oseania lainnya. Italik: Bahasa punah atau bahasa mati. *Catatan: Kalimantan dan Papua di sini hanya yang termasuk dalam teritori Indonesia.

Lihat pula: Daftar bahasa di Indonesia menurut BPS 2010