Armata 60-funtowa
Armata 60-funtowa | |||
Dane podstawowe | |||
Państwo | Wielka Brytania | ||
---|---|---|---|
Rodzaj | Armata polowa | ||
Historia | |||
Produkcja seryjna | 1904 (Mk I) | ||
Dane taktyczno-techniczne | |||
Kaliber | 127 mm | ||
Długość lufy | 4064 mm (Mk I) | ||
Donośność | 15 000 m | ||
Prędkość pocz. pocisku | 633 m/s (Mk I) | ||
Masa | 4474 kg (Mk I) | ||
Kąt ostrzału | 21° w pionie (Mk I) | ||
Szybkostrzelność | 1,5 strz./min | ||
Obsługa | 10 | ||
Prędkość marszowa | 12,6 km (Mk I) | ||
|
Armata 60-funtowa (ang. Ordnance BL 60-pounder) – brytyjska armata polowa kalibru 5 cali (127 mm), używana podczas obu wojen światowych. Znana również jako Vickers L/33,6.
Dane taktyczno-techniczne
Zaprojektowana w 1904[1] armata osadzona na jednoogonowym łożu kołowym, w wersji Mk I miała masę 4474 kg, lufę długości 4064 mm o maksymalnym kącie podniesienia 21°. Wystrzeliwała 60-funtowe (27,24 kg) pociski z prędkością wylotową 633 m/s na maksymalny dystans 12,6 km[2]. Przekonstruowana w czasie I wojny światowej, ulepszona wersja Mk II posiadała skrzynkowe łoże, z kołyską i dwoma stalowymi kołami o litych oponach, przystosowanymi do trakcji motorowej. Podczas transportu pod ogon łoża podłączano jednoosiowy jaszcz amunicyjny, a lufę z oporopowrotnikiem cofano w kołysce dla równomiernego rozłożenia ciężaru pomiędzy osie[1]. Wersja Mk II miała masę 5469 kg, 4,7-metrową lufę o maksymalnym kącie podniesienia 35° i mogła wystrzeliwać pociski z prędkością 648 m/s na dystans 15 km[2], z użyciem jednoczęściowego ładunku miotającego[1].
Użycie bojowe
W czasie I wojny światowej znajdowała się na wyposażeniu baterii artylerii ciężkiej (wraz z działem 4,5-calowym)[3], zazwyczaj przypisanych do korpusu[4]. Wadą armaty był trudny transport i wrażliwość na uszkodzenia, zaletą – duży zasięg, większy niż niemieckiej haubicy kalibru 15 cm. Gdy wojna przeszła w fazę pozycyjną, armaty tej używano zazwyczaj do prowadzenia ognia przeciwartyleryjskiego; ze względu na płaski tor lotu pocisków nie nadawała się zbyt dobrze do niszczenia okopów czy zasieków[5]. Cięższy pocisk niż działa 4,5-calowego spowodował, że od 1916 baterie artylerii ciężkiej przezbrajano w 60-funtówki (od stycznia do grudnia 1916 liczba tych armat na froncie wzrosła z 72 do 360)[6].
W okresie międzywojennym planowano przebudowę tych armat na działa kalibru 4,5 cala, ale w 1937 okazało się, że jest ich zaledwie 66 egzemplarzy, w związku z czym podjęto decyzję o budowie zupełnie nowej armaty 4,5-calowej. Sześćdziesięciofuntówki uznano za przestarzałe w 1939, ale pewną ich liczbę wykorzystywano w czasie II wojny światowej podczas walk w Afryce Północnej, a część przekonstruowano na działa 4,5-calowe. Armaty wycofane z frontu służyły do szkolenia aż do całkowitego zużycia amunicji. Ostatecznie wycofano je w 1944[1].
Była to jedna z dwóch armat montowanych w pierwszej samobieżnej armacie polowej skonstruowanej podczas I wojny światowej – brytyjskim Gun Carrier Mark I.
Galeria
- Część przednia z mechanizmem odrzutu
- Brytyjski szrapnel 60-funtowy Mk. I
- Armata 60-funtowa Mk. I w pozycji marszowej
- W akcji na półwyspie Gallipoli podczas bitwy (1915)
-
Przypisy
- ↑ a b c d Ian Vernon Hogg: Allied artillery of World War two. Marlborought: The Crowood Press, 2001, s. 34-35. ISBN 1-86126-165-9.
- ↑ a b Jeff Kinard: Artillery: An Illustrated History of Its Impact. Santa Barbara, Calif: ABC-CLIO, 2007, s. 354-355, seria: Weapons and warfare series. ISBN 978-1-85109-556-8. (ang.).
- ↑ Gudmundsson 2007 ↓, s. 49.
- ↑ Gudmundsson 2007 ↓, s. 22.
- ↑ Gudmundsson 2007 ↓, s. 54-55.
- ↑ Gudmundsson 2007 ↓, s. 55.
Bibliografia
- Bruce I Gudmundsson, Duncan Anderson: The British Army on the Western Front, 191. Oxford ; New York: Osprey Pub., 2007. ISBN 978-1-84603-111-3.
- Stefan Pataj: Artyleria lądowa 1871-1970. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1976.
- p
- d
- e
Działa czołgowe i przeciwpancerne | |
---|---|
Artyleria polowa, średnia i ciężka |
|
Armaty przeciwlotnicze |
|
Artyleria górska | |
Działa prototypowe i eksperymentalne |