Fosfomycyna
|
Nazewnictwo | | Nomenklatura systematyczna (IUPAC) | kwas (2R,3S)-(3-metylooksiran-2-ylo)fosfonowy | Inne nazwy i oznaczenia | farm. | Fosfomycinum calicum, Fosfomycinum natricum, Fosfomycinum trometamolum | |
Ogólne informacje |
Wzór sumaryczny | C3H7O4P |
Masa molowa | 138,06 g/mol |
Identyfikacja |
Numer CAS | 23155-02-4 26016-99-9 (sól disodowa) |
PubChem | 446987 |
DrugBank | DB00828 |
|
InChI | InChI=1S/C3H7O4P/c1-2-3(7-2)8(4,5)6/h2-3H,1H3,(H2,4,5,6)/t2-,3+/m0/s1 | InChIKey | YMDXZJFXQJVXBF-STHAYSLISA-N | |
|
Niebezpieczeństwa | Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich | | Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów | sól disodowa | Substancja w tej postaci nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według kryteriów GHS (na podstawie podanej karty charakterystyki). | | Europejskie oznakowanie substancji | oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne | sól disodowa | Substancja w tej postaci nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według europejskich kryteriów (na podstawie podanej karty charakterystyki). | | Numer RTECS | SZ7890000 | Dawka śmiertelna | LD50 4 g/kg (mysz, dootrzewnowo) | |
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
|
Klasyfikacja medyczna |
ATC | J01XX01 S02AA17 |
Stosowanie w ciąży | kategoria B |
|
|
| Multimedia w Wikimedia Commons | |
Fosfomycyna (łac. Fosfomycinum) – fosforoorganiczny związek chemiczny z grupy fosfonianów. Jest antybiotykiem. Występuje naturalnie, został wyizolowany z różnych szczepów Streptomyces[2], będący pochodną kwasu fosfonowego.
Mechanizm działania
Fosfomycyna jest antybiotykiem o działaniu bakteriobójczym[3]. Mechanizm działania opiera się na hamowaniu pierwszego etapu syntezy peptydoglikanu ściany komórkowej bakterii, poprzez unieczynnienie enzymu transferazy fosfoenolopirogronianowej[3].
Spektrum działania
Fosfomycyna obejmuje swym działaniem zarówno bakterie Gram-dodatnie, jak i Gram-ujemne, między innymi:
Na fosfomycynę oporne są drobnoustroje z rodzaju Bacteroides oraz pewne szczepy Pseudomonas i Proteus. Oporność może być typu chromosomalnego lub plazmidowego.
Wskazania
Fosfomycynę stosuje się w niepowikłanych postaciach zapalenia pęcherza moczowego, w przypadku bezobjawowego bakteriomoczu, o ile są wskazania do jego leczenia, oraz w profilaktyce zakażeń układu moczowego.
Przeciwwskazania
Działania niepożądane
Fosfomycyna może wywołać nudności, zgagę, biegunkę, ból brzucha, ból i zawroty głowy.
Preparaty w Polsce
Preparaty fosfomycyny dostępne są w postaci granulatu do sporządzania roztworu doustnego (dostępne na receptę) lub proszku do sporządzania roztworu do infuzji (do stosowania w leczeniu zamkniętym): W lipcu 2020 w Polsce dostępne były Afastural, Infectofos, Monural, Symural i Uromaste[4][a].
Uwagi
- ↑ W 2020 r. w Polsce i Unii Europejskiej z obrotu zostały wycofane przeznaczone dla dzieci preparaty Monural 2 g[5] i Uromaste 2 g[6] ze względu na negatywny stosunek korzyści do ryzyka wynikającego z ich stosowania[7][8].
Przypisy
- ↑ a b c Fosfomycin, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00828 (ang.).
- ↑ Ernst Mutschler: Farmakologia i toksykologia. Wrocław: MedPharm Polska, 2010, s. 854. ISBN 978-83-60466-81-0.
- ↑ a b Podlewski JK., Chwalibogowska-Podlewska A.: Leki współczesnej terapii. Warszawa: Medical Tribune Polska, 2009, s. 354. ISBN 978-83-60135-54-9.
- ↑ Preparaty zawierające: fosfomycyna (fosfomycin) [online], Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-07-22] .
- ↑ Monural, 2 g, granulat do sporządzania roztworu doustnego [online], Główny Inspektor Farmaceutyczny [dostęp 2020-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-22] .
- ↑ Uromaste, 2 g, granulat do sporządzania roztworu doustnego [online], Główny Inspektor Farmaceutyczny [dostęp 2020-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-22] .
- ↑ MagdaM. Ważna MagdaM., GIF wycofuje z obrotu wszystkie serie leków Monural i Uromaste [online], medonet.pl, 19 czerwca 2020 [dostęp 2020-07-22] .
- ↑ Główny InspektorG.I. Farmaceutyczny Główny InspektorG.I., Decyzje z 17 czerwca 2020 [online], Rejestr Decyzji Głównego Inspektora Farmaceutycznego [dostęp 2020-07-22] .strona główna serwisu
Bibliografia
- Indeks leków Medycyny Praktycznej 2007. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2007, s. 279. ISBN 978-83-7430-110-7.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
J01: Leki przeciwbakteryjne do stosowania wewnętrznego
J01A – Tetracykliny | |
---|
J01B – Chloramfenikole | |
---|
J01C – Antybiotyki β-laktamowe: penicyliny | J01CA – Penicyliny o szerokim spektrum działania | |
---|
J01CE – Penicyliny wrażliwe na β-laktamazę | |
---|
J01CF – Penicyliny oporne na β-laktamazę | |
---|
J01CG – Inhibitory β-laktamazy | |
---|
J01CR – Połączenia penicylin z inhibitorami β-laktamazy | |
---|
|
---|
J01D – Pozostałe antybiotyki β-laktamowe: cefalosporyny, monobaktamy i karbapenemy | J01DB – Cefalosporyny I generacji | |
---|
J01DC – Cefalosporyny II generacji | |
---|
J01DD – Cefalosporyny III generacji | |
---|
J01DE – Cefalosporyny IV generacji | |
---|
J01DF – Monobaktamy | |
---|
J01DH – Karbapenemy | |
---|
J01DI – Inne cefalosporyny | |
---|
|
---|
J01E – Sulfonamidy i trimetoprym | J01EA – Trimetoprim i jego pochodne | |
---|
J01EB – Sulfonamidy o krótkim czasie działania | |
---|
J01EC – Sulfonamidy o średnim czasie działania | |
---|
J01ED – Sulfonamidy o długim czasie działania | - sulfadimetoksyna
- sulfalen
- sulfametomidyna
- sulfametoksydiazyna
- sulfametoksypirydazyna
- sulfaperyna
- sulfamerazyna
- sulfafenazol
- sulfamazon
|
---|
J01EE – Połączena sulfonamidów z trimetoprymem i jego pochodnymi | |
---|
|
---|
J01F – Makrolidy, linkozamidy i streptograminy | J01FA – Makrolidy | |
---|
J01FF – Linkozamidy | |
---|
J01FG – Streptograminy | |
---|
|
---|
J01G – Aminoglikozydy | J01GA – Streptomycyny | |
---|
J01GB – Inne aminoglikozydy | |
---|
|
---|
J01M – Chinolony | J01MA – Fluorochinolony | |
---|
J01MB – Inne | |
---|
|
---|
J01R – Połączenia leków przeciwbakteryjnych | J01RA – Połączenia leków przeciwbakteryjnych | |
---|
|
---|
J01X – Inne leki przeciwbakteryjne | J01XA – Antybiotyki glikopeptydowe | |
---|
J01XB – Polimyksyny | |
---|
J01XC – Antybiotyki o budowie steroidowej | |
---|
J01XD – Pochodne imidazolu | |
---|
J01XE – Pochodne nitrofuranu | |
---|
J01XX – Inne | |
---|
|
---|
S02: Leki otologiczne
S02A – Leki przeciwinfekcyjne | S02AA – Leki przeciwinfekcyjne | |
---|
|
---|
S02B – Kortykosteroidy | |
---|
S02C – Połączenia kortykosteroidów i leków przeciwinfekcyjnych | S02CA – Połączenia kortykosteroidów z lekami przeciwinfekcyjnymi | |
---|
|
---|
S02D – Inne leki otologiczne | S02DA – Leki przeciwbólowe i znieczulające | |
---|
|
---|