Grenokit
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | CdS | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 3-3,5 | ||
Przełam | muszlowy | ||
Łupliwość | wyraźna | ||
Układ krystalograficzny | heksagonalny | ||
Gęstość minerału | 4,9-5 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | żółta, pomarańczowa, brunatnoczerwona, czerwona | ||
Rysa | żółta, ceglastoczerwona | ||
Połysk | tłusty, żywiczny na pow. przełamu, diamentowy na ścianach kryształu | ||
|
Grenokit, greenockit – minerał z gromady siarczków. Należy do grupy minerałów rzadkich.
Nazwa pochodzi od nazwiska Charlesa Murraya, lorda Greenock, który pierwszy opisał ten minerał.
Właściwości
Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju krótkosłupowym, tabliczkowym, płytkowym, są to formy hemimorficzne z przeważającym słupem pionowym (najczęściej są to słupy heksagonalne z jednej strony zakończone piramidą). Występuje w skupieniach zbitych, naciekowych. Tworzy naskorupienia, naloty, powłoki. Występuje w geodach i migdałach. Jest kruchy, przezroczysty. Odmiany zasobne w cynk w promieniach nadfioletowych ujawniają fluorescencję żółtopomarańczową. Rozpuszcza się w kwasie solnym. Jest izomorficzny z wurcytem.
Występowanie
Minerał wtórny pojawiający się w formie nalotów i powłok w strefie wietrzenia kruszców cynku. Jako minerał pierwotny występuje w żyłach kruszcowych złóż siarczkowych. Współwystępuje ze sfalerytem, wurcytem, galeną. Spotykany jest w towarzystwie kalcytu, kwarcu, prehnitu, wavelitu, realgaru.
Miejsca występowania: USA – Arkansas, Missouri, Kanada, Wielka Brytania, Czechy.
W Polsce bywa znajdowany w kopalniach cynku okolic Bytomia, w okolicach Kowar (Rudawy Janowickie), w Górach Sowich i Sudetach.
Zastosowanie
- Interesuje naukowców i kolekcjonerów
- zawiera ok. 77,8% kadmu, przeważnie jest jednak go bardzo mało i nie ma praktycznego znaczenia.
Monokryształy siarczku kadmu aktywowane złotem, CdS(Ag), stosowane są jako scyntylator o długim czasie scyntylacji 10−4 sekundy i maksimum emisji na fali o długości 590 nm.
Wykorzystywany jest do produkcji złącza p-n w ogniwach fotowoltaicznych typu CIGS.
Bibliografia
- J.Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – TG „Spirifer” W-wa 2005
- A.Bolewski – Mineralogia szczegółowa – Wyd.Geolog. 1965
- A.Bolewski, A. Manecki – Mineralogia szczegółowa – Wyd. PAE. 1993
- O. Medenbach, C. Sussieck – Fornefeld -Minerały – „Świat Książki” 1996
- W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. „Alma – Press” 2003
- Opis minerału na webmineral. [dostęp 2017-02-27].
Linki zewnętrzne
- Grenokit na stronie Mindat.org (ang.)
- Britannica: science/greenockite
- SNL: greenockitt
- Catalana: 0112918
- identyfikator minerału w Mindat: 1746, 14615, 14616