Monety rosyjsko-polskie
Monety rosyjsko-polskie – srebrne monety dwunominałowe bite w latach 1842–1850 przez mennicę w Warszawie[1].
Rys historyczny
Dnia 3 września 1841 roku został wydany ukaz carski[2] dokonujący unifikacji systemu monetarnego Królestwa Kongresowego z systemem monetarnym rosyjskim. W miejsce używanej od 1815 roku, jako podstawowej jednostki wagowej, grzywny kolońskiej wprowadzono funt rosyjski. Podstawową jednostką monetarną przestała być złotówka a został nią rubel. W rozporządzeniu decydowano o wprowadzeniu nowych monet dwunominałowych: w złocie 5 rubli, w srebrze 1 rubel, 50 kopiejek, 25 kopiejek, 20 kopiejek, 10 kopiejek i 5 kopiejek[2]. W przepisach stanowiono o biciu monet dwunominałowych, ale ze względu na występowanie ułamkowych wartości złotych zdecydowano o biciu jedynie 25 kopiejek – 50 groszy, 20 kopiejek – 40 groszy, 10 kopiejek – 20 groszy, 5 kopiejek – 10 groszy. Ostatecznie zrezygnowano z bicia dwóch najniższych nominałów, które zostały jednak w 1842 roku wybite w niewielkiej liczbie i są obecnie traktowane jako monety próbnego bicia[2]. Złotowe równowartości monet wprowadzonych do obiegu, a więc 25 kopiejek – 50 groszy i 20 kopiejek – 40 groszy wynosiły 1⅔ oraz 1⅓ złotego odpowiednio[3].
Ze względu na fakt bicia i wprowadzania do obiegu na terenie Królestwa Kongresowego dwunominałowych monet kopiejkowo-groszowych według rosyjskiego szeregu nominałowego, monety te w numizmatyce polskiej określane są jako rosyjsko-polskie. W numizmatyce rosyjskiej[4] monetami rosyjsko-polskimi nazywa się również dwunominałowe monety polsko-rosyjskie z lat 1832–1841[5].
Monety rosyjsko–polskie z mennicy w Warszawie bite w latach 1842–1850
Monety obiegowe
W tabeli poniżej zestawiono roczniki, w których obydwie monety były bite przez mennicę w Warszawie (MW)[6].
Nominał | 1842 | 1843 | 1844 | 1845 | 1846 | 1847 | 1848 | 1849 | 1850 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
20 kopiejek – 40 groszy | MW | MW | MW | MW | MW | MW | MW | ||
25 kopiejek – 50 groszy | MW | MW | MW | MW | MW | MW | MW | MW |
Na przełomie XX i XXI w. rocznik 1844 monety 25 kopiejek – 50 groszy bardzo rzadko pojawia się na rynku kolekcjonerskim[7][8][9][10][11], a moneta 20 kopiejek – 40 groszy z 1846 r. określana bywa jako unikatowa[6]. Być może dwunominałowa 40-groszówka z wybitą datą roczną 1846 to jakieś nierozpoznane przez prawie dwa wieki próbne bicie[12].
Monety próbne
W literaturze tematu z przełomu XX i XXI wieku dwa pozostałe nominały, a więc 5 kopiejek – 10 groszy oraz 10 kopiejek – 20 groszy wybite z datą roczną 1842 i oznakowane symbolem mennicy w Warszawie (litery MW po obu stronach ogona orła), w katalogach zostały sklasyfikowane jako monety próbne[12][13]. Jednak w pracy Karola Plage wydanej w 1902 r. w przypadku tych, i tylko tych, dwóch monet pojawiło się określenie:
MONETY PRÓBNE WYKONANE PRZEZ MAJNERTA
Józef Majnert w połowie XIX w. był zarówno pracownikiem mennicy w Warszawie jak i rozpoznanym w latach po zakończeniu swojego zatrudnienia w mennicy znakomitym fałszerzem, wypuszczającym na rynek kolekcjonerski fantazyjne (fałszywe), nieistniejące w oryginale monety. Dostępne w pierwszych dwóch dziesięcioleciach XXI w. źródła nie rozwijają tego zagadnienia, więc nie istnieje wystarczająca pewność co do autentyczności i przeznaczeniach tych dwóch najniższych, pojawiających się w obrocie kolekcjonerskim nominałów monet rosyjsko-polskich[14][15][16][17][18].
Zobacz też
- moneta dwunominałowa
- monety polsko-rosyjskie
- monety rosyjsko-warszawskie
- monety zaboru rosyjskiego
- tabela cennikowa Bolcewicza
Przypisy
- ↑ CzesławC. Kamiński CzesławC., EdmundE. Kopicki EdmundE., Katalog monet polskich 1764–1864, 1977 .
- ↑ a b c JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, 2003 .
- ↑ AdamA. Kuriański AdamA., Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 191, ISBN 978-83-918397-1-3 .
- ↑ VladimirV. Bitkin VladimirV., Composite Catalogue of Russian Coins, Part II (1740–1917), 2003 .
- ↑ VladimirV. Bitkin VladimirV. (red.), Composite Catalogue of Russian Coins, part II (1740–1917), Kiev: IUnonan Moneta, 2003, s. 859–868, ISBN 966-9551-3-9 .
- ↑ a b KarolK. Plage KarolK., Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, 1972 .
- ↑ CzesławC. Kamiński CzesławC., JanuszJ. Kurpiewski JanuszJ., Katalog monet polskich 1764–1864, wyd. II poprawione, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 212, ISBN 83-03-03103-1 .
- ↑ WCN :: Archiwum :: 28/590 [online], wcn.pl [dostęp 2024-09-09] .
- ↑ Polska XIX w. 25 kopiejek = 50 groszy 1844 MW NGC MS64 (MAX) | archiwum.niemczyk.pl [online], Archiwum Numizmatyczne, ceny monet, medali, banknotów i odznaczeń. Antykwariatu Numizmatycznego. Najdroższe monety - Niemczyk.pl [dostęp 2024-09-09] (ang.).
- ↑ Polska XIX w./Rosja .Mikołaj I. 25 kopiejek = 50 groszy 1844 MW, Warszawa | archiwum.niemczyk.pl [online], Archiwum Numizmatyczne, ceny monet, medali, banknotów i odznaczeń. Antykwariatu Numizmatycznego. Najdroższe monety - Niemczyk.pl [dostęp 2024-09-09] (ang.).
- ↑ 25 kopiejek = 50 groszy 1844 MW, Warszawa - mennicze, bardzo rzadkie [online], OneBid [dostęp 2024-09-09] (pol.).
- ↑ a b CzesławC. Kamiński CzesławC., JanuszJ. Kurpiewski JanuszJ., Katalog monet polskich 1764–1864, wyd. II poprawione, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 242, ISBN 83-03-03103-1 .
- ↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Katalog monet polskich 1545–1586 i 1633–1864, wyd. 3 (uzupełnione i rozszerzone), Szczecin: Nefryt, 2015, s. 401, ISBN 978-83-87355-81-4 .
- ↑ AdamA. Kuriański AdamA., Dwunominałowe monety z lat 1832–1850 bite dla Królestwa Kongresowego, wyd. pierwsze, Warszawa: Multi-Print, 2018, s. 193–196, ISBN 978-83-918397-1-3 .
- ↑ PRÓBA 5 kopiejek = 10 groszy 1842 MW, Warszawa - rzadkość [online], OneBid [dostęp 2024-09-09] (pol.).
- ↑ PRÓBA 5 kopiejek = 10 groszy 1842 MW, Warszawa - rzadkość [online], OneBid [dostęp 2024-09-09] (pol.).
- ↑ PRÓBA 10 kopiejek = 20 groszy 1842 MW, Warszawa - rzadkość [online], OneBid [dostęp 2024-09-09] (pol.).
- ↑ Polska XIX w./Rosja. Mikołaj I. PRÓBA 10 kopiejek = 20 groszy 1842 MW, Warszawa | archiwum.niemczyk.pl [online], Archiwum Numizmatyczne, ceny monet, medali, banknotów i odznaczeń. Antykwariatu Numizmatycznego. Najdroższe monety - Niemczyk.pl [dostęp 2024-09-09] (ang.).