Monety rosyjsko-warszawskie
Monety rosyjsko-warszawskie – rosyjskie monety kopiejkowe i rublowe bite w miedzi, srebrze lub złocie w latach 1842–1864 przez mennicę w Warszawie, oznakowane literami łacińskimi MW bądź w cyrylicy BM (Варшавская Монета)[1].
Rys historyczny
Dnia 3 września 1841 roku został wydany ukaz carski[2] dokonujący z dniem 1 stycznia 1842 r. unifikacji systemu monetarnego Królestwa Kongresowego z systemem monetarnym Rosji. W miejsce używanej od 1815 roku jako podstawowej jednostki wagowej grzywny kolońskiej wprowadzono funt rosyjski[2]. Podstawową jednostką monetarną przestała być złotówka, a został nią rubel. Ponadto wprowadzono nowe monety dwunominałowe: w złocie 5 rubli, w srebrze 1 rubel, 50 kopiejek, 25 kopiejek, 20 kopiejek, 10 kopiejek i 5 kopiejek[2]. W przepisach stanowiono o biciu monet dwunominałowych, ale ze względu na występowanie ułamkowych wartości złotych ostatecznie wybito i wprowadzono do obiegu jedynie 25 kopiejek – 50 groszy, 20 kopiejek – 40 groszy (tzw. monety rosyjsko-polskie)[2]. Pozostałe nominały miały być identyczne z tymi bitymi w Rosji, jednak oznaczone łacińskimi literami MW (Mennica Warszawska)[3].
Rosyjskie monety z mennicy w Warszawie bite w latach 1842–1864
W 1842 roku w mennicy w Warszawie wybito jedynie w srebrze 1 rubel i 50 kopiejek oraz w złocie 5 rubli[4].
W numizmatyce polskiej rosyjskie monety wybite przez mennicę w Warszawie nazywane są rosyjsko-warszawskimi. Można wyróżnić dwie podkategorie: oznakowane łacińskimi literami MW (lata 1842–1857), oraz literami w cyrylicy BM (lata 1850–1864)[2][1].
Jedynymi miedzianymi monetami rosyjsko-warszawskimi oznakowanymi łacińskimi literami MW są trzy nominały wybite w 1848 roku[5]:
- ½ kopiejki,
- 2 kopiejki,
- 3 kopiejki.
Monety te wykonano według obowiązującej w latach 1840–1848 w Rosji stopy menniczej, w której pud miedzi (16,3804 kilograma) był równy 16 rublom[6]. Rysunki awersu i rewersu były identyczne z tymi wykorzystywanymi w poprzednich latach przez inne rosyjskie mennice. W sumie w mennicy w Warszawie w 1848 roku wybito miedzianych monet kopiejkowych na wartości 2048 rubli i 10 kopiejek[7]. W numizmatyce polskiej monety te klasyfikowane są jako monety próbnego bicia, odmiennie niż w numizmatyce rosyjskiej, która uznaje je jako monety obiegowe[6]. Identyczną z rosyjską klasyfikację przyjmują autorzy amerykańscy[8]. W obrocie kolekcjonerskim można spotkać również monety emisji 1848 w stanie wskazującym na ich zużycie bądź długotrwałe przebywanie w ziemi, co może uzasadniać raczej słuszność podejścia rosyjskiego[9].
- Miedziane monety rosyjskie bite w Warszawie emisji z 1848 r.
- 3 kopiejki srebrem 1848 MW awers
- 3 kopiejki srebrem 1848 MW rewers
- 2 kopiejki srebrem 1848 MW
- ½ kopiejki srebrem 1848 MW
Miedziane monety rosyjsko-warszawskie oznakowane w cyrylicy literami BM bito w latach 1850–1864, według obowiązujące w Rosji w latach 1849–1867 stopy menniczej, wedle której z jednego puda miedzi bito 32 ruble[6].
- Miedziane monety rosyjskie bite w Warszawie w latach 1850–1864
- 5 kopiejek 1853 BM
- 3 kopiejki 1856 BM
- 2 kopiejki 1855 BM
- kopiejka 1863 BM
- dienieżka 1855 BM
- połuszka 1855 BM
Srebrne i złote monety rosyjsko-warszawskie były oznakowane jedynie łacińskimi literami MW, srebrne bito do 1857 roku, zaś złotą pięciorublówkę – do 1849 roku[4].
- Złote i srebrne monety rosyjsko-warszawskie
- 5 rubli 1848 MW awers
- 5 rubli 1848 MW rewers
- rubel 1842 MW
- połtina 1842 MW
- 25 kopiejek 1957 MW
- 20 kopiejek 1957 MW awers
- 20 kopiejek 1957 MW rewers
- 10 kopiejek 1955 MW
W tabeli poniżej zestawiono lata bicia i nominały monet rosyjskich wybitych przez mennicę w Warszawie (MW albo BM)[2].
Nominał | 1842 | 1843 | 1844 | 1845 | 1846 | 1847 | 1848 | 1849 | 1850 | 1851 | 1852 | 1853 | 1854 | 1855 | 1856 | 1857 | 1858 | 1859 | 1860 | 1861 | 1862 | 1863 | 1864 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
¼ kopiejki | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | ||||||||||||||||
½ kopiejki | MW | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | ||||||||
1 kopiejka | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | ||||||||||
2 kopiejki | MW | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | |||||||||
3 kopiejki | MW | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | BM | |||||||||
5 kopiejek | BM | BM | BM | BM | BM | ||||||||||||||||||
10 kopiejek | MW | MW | |||||||||||||||||||||
20 kopiejek | MW | ||||||||||||||||||||||
25 kopiejek | MW | MW | |||||||||||||||||||||
50 kopiejek | MW | MW | MW | MW | MW | MW | MW | ||||||||||||||||
1 rubel | MW | MW | MW | MW | MW | MW | |||||||||||||||||
5 rubli | MW | MW | MW | MW |
Zobacz też
- monety rosyjsko-polskie
- monety polsko-rosyjskie
- monety zaboru rosyjskiego
- tabela cennikowa Bolcewicza
Przypisy
- ↑ a b CzesławC. Kamiński CzesławC., EdmundE. Kopicki EdmundE., Katalog monet polskich 1764–1864, 1977 .
- ↑ a b c d e f JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, 2003 .
- ↑ VladimirV. Bitkin VladimirV. (red.), Composite Catalogue of Russian Coins, part II (1740–1917), Kiev: IUnonan Moneta, 2003, s. 824–826,832–835,832–838,848–849, ISBN 966-9551-3-9 .
- ↑ a b JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Katalog monet polskich 1545–1586 i 1633–1864, wyd. 3 (uzupełnione i rozszerzone), Szczecin: Nefryt, 2015, s. 406–414, ISBN 978-83-87355-81-4 .
- ↑ KarolK. Plage KarolK., Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 44–45 .
- ↑ a b c VladimirV. Bitkin VladimirV., Composite Catalogue of Russian Coins, 2003 .
- ↑ KarolK. Plage KarolK., Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla Miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, 1972 .
- ↑ Colin R.C.R. Bruce Colin R.C.R., II i inni, Krause 19th Century 1801–1900 Standard Catalogue of World Coins, 4th Edition .
- ↑ VladimirV. Bitkin VladimirV. (red.), Composite Catalogue of Russian Coins, part II (1740–1917), Kiev: IUnonan Moneta, 2003, s. 838, ISBN 966-9551-3-9 .