Pektolit
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | zasadowy krzemian wapnia i sodu | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 5 | ||
Przełam | nierówny, drzazgowy | ||
Łupliwość | bardzo dobra | ||
Układ krystalograficzny | trójskośny | ||
Gęstość minerału | 2,74–2,9 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | biała, szarawa, zielonkawa, żółtawa, bezbarwny | ||
Rysa | biała | ||
Połysk | szklisty, jedwabisty, perłowy | ||
|
Pektolit (Yuksporyt) – minerał z gromady krzemianów. Należy do grupy minerałów rzadkich.
Nazwa pochodzi od gr. pektos = złożony i lithos = kamień, skała.
Właściwości
Zazwyczaj tworzy kryształy (często pseudojednoskośne) o pokroju słupkowym, pręcikowym, igiełkowym. Czasami tworzy zbliźniaczenia. Występuje w skupieniach zbitych, nerkowatych, groniastych, włóknistych o budowie promienistej. Jest kruchy, półprzezroczysty, czasami kryształy wykazują efekt kociego oka.
Występowanie
Najczęściej spotykany jest w utworach hydrotermalnych, przeważnie w szczelinach, druzach, pustkach pogazowych zasadowych skał magmowych i pegmatytach. Występuje głównie w serpentynitach, amfibolitach, skarnach, i marmurach.
Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak: zeolity, kalcyt, prehnit, diopsyd, grossular, natrolit, laumontyt, heulandyt.
Miejsca występowania:
- USA - Bergen Hill (Tunnel), New Jersey (piękne, białe i bezbarwne kryształy, osiągają wielkość kilku cm), Kalifornia, Arkansas (kryształy różowe), Alaska (niebieskozielone kryształy – tzw. „żad pektolitowy”),
- Kanada – rejon Ontario, Quebec (wspaniale wykształcone, niebieskozielone i białe kryształy),
- Dominikana (niebieskie i ciemnoniebieskie kryształy – tzw. larimar),
- Włochy,
- Szwecja (kryształy przypominają azbest),
- Czechy, Wielka Brytania, Rosja, Maroko, RPA, Grenlandia.
W Polsce został stwierdzony w okolicach Bielska-Białej (Beskidy) i w Jordanowie k. Sobótki (Dolny Śląsk).
Zastosowanie
- ma znaczenie naukowe,
- jest cennym kamieniem kolekcjonerskim,
- czasami stosowany jako kamień jubilerski (nadaje się mu formę kaboszonów, czasami szlifuje fasetkowo).
Bibliografia
- Jaroslav Bauer: Skały i minerały: przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Multico, 1997. ISBN 83-7073-050-7.
- J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG”Spirifer” W-wa 2005
- A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Wyd. PAE W-wa 1993
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma - Press” 2003 r.
Linki zewnętrzne
- Pektolit na serwisie Webmineral (ang.)
- Pektolit na serwisie Mindat (ang.)
- SNL: pektolitt