Toponimi latini dei comuni della provincia di Pisa
Questo elenco comprende i toponimi latini dei comuni della provincia di Pisa effettivamente usati in epoca classica, medievale e moderna.
Elenco
Endonimo italiano | Toponimo latino principale | Varianti | Antropotoponimo (nome degli abitanti) | Note |
---|---|---|---|---|
Pisa | Pisae -arum | Alphea, Peithesa[1] | Pisani | |
Bientina | Blentina -ae | Bientinum, Bietina, Blintina, Feroniae Lucus | Blentinenses | |
Buti | Buiti Castrum | Buiti, Castrum Buiti, Castrum Bucitae | Buitenses, Bucitenses | |
Calci | Calcis -is | Calcesani | ||
Calcinaia | Vicus Vitri | Vicus Vitrii, Vicus Fitri[2], Calcinaria | Vicovitrenses | |
Capannoli | Capannule-is | Capannole, Capannulis, Capannolis | Capannulenses | |
Casale Marittimo | Casalis-is, Casale-is | Casalis in Maritima Volaterrana, Casale in Maritima Volaterrana, Casalis in Valle Caecinae, Casale in Valle Caecinae | Casalenses | |
Casciana Terme Lari | Castrum ad Aquas Castrum Lari | Castrum ad Aquas, Castrum de Aquis, Aquis, Balneum ad Aquas, Balneum Aquarum, poi: Balnea Cassianae, Cassiana Thermae / Castrum Lari[3] Castrum Larii[4] | Aquisani, Aquenses, Cassianenses/ Lariciani | |
Cascina | Cassina -ae | Valvata (?) | Cassinenses | |
Castelfranco di Sotto | Castrum Francum Inferius | Vigesimus | Vigesimenses, Castrumfranchenses | |
Castellina Marittima | Castellina -ae, Castellina Maritima in Valle Finis | Castellina Maritima | Castellinenses | |
Castelnuovo di Val di Cecina | Castrum Novum, Castrum Novum de Montanea | Castrum Ilci, Castrum Novum Vallis Caecinae | Castrumnovenses, Castrumnovini | |
Chianni | Castrum Clani | Clanum, Chianni | Clanicenses, Clanerini | |
Crespina Lorenzana | Crispina Laurentiana | Crispina -ae e Laurentiana -ae | Crispinenses e Laurentianenses | |
Fauglia | Favulia -ae | Favullia, Castrum Favuliae, Castrum Favulliae | Favullienses | |
Guardistallo | Stallum Gualdi | Wardestalla, Wardestallum, Guardistallum, Guadistallum, Wardastallum | Stallogualdini | |
Lajatico | Castrum Aiatici | Castrum Laiatici, Laiaticum, Lajaticum, Castrum Ajatici, Castrum Lajatici | Aiaticenses, Laiaticenses | |
Montecatini Val di Cecina | Castrum Montis Leonis | Castrum Montis Catini | Monteleonenses, Montecatinenses | |
Montescudaio | Mons Scutarius | Montescutarini | ||
Monteverdi Marittimo | Mons Viridis, Castrum Montis Viridis | Mons Viridis Maritimus | Monteviridienses | |
Montopoli in Val d'Arno | Mons Tauparis | Mons Toparium, Mons Thorpi, Mons Teupale, Mons Topoli, Mons Tauparis in Valle Arni[5], Mons Topulus | Montetauparenses | |
Orciano Pisano | Urcianum -i | Ursianum, Urcianum Pisanorum, Urcianum Pisanum | Ursianenses, Urcianenses | |
Palaia | Palaria -ae | Palagia | Palarienses | |
Peccioli | Pecciolum-i | Picciole, Petiole, Pecciolis[6], Petiolis | Petiolenses, Pecciolenses | |
Pomarance | Ripomarancium-i | Ripa Arranciae, Ripomarrancia, Arrantia | Ripomarancienses, Ripomarrancini | |
Ponsacco | Pons Sacci | Pons de Sacco, Pons Sachi | Saccipontici, Saccipontani (anche Saccopontici) | |
Pontedera | Pons Herae[7] | Pons ad Heram, Pons de Hera, variante Pons Erae[8], Valvata (?) | Heraepontici, Heraepontani | |
Riparbella | Ripa Albella | Ripalbella, Riparbella | Ripalbellenses, Ripalbelleni | |
San Giuliano Terme | Aquae Pisanae | Balnea Pisarum, Fanum Sancti Iuliani | Aquenses, Iulianenses, Iulianopolitani | |
San Miniato | Fanum Sancti Miniati[8] | Sanctus Miniatus Teutonis[8] | Miniatenses, Miniatopolitani | |
Santa Croce sull'Arno | Castrum Sanctae Crucis | Vicus Vinialis, Fanum Sanctae Crucis apud Arnum | Vicovinialenses, Sanctacrucenses | |
Santa Luce | Castrum Sanctae Lucis | Fanum Sanctae Lucis | Lucenses, Sanctalucenses | |
Santa Maria a Monte | Castrum Sanctae Mariae ad Montem | Fanum Sanctae Mariae ad Montem | Mariadmontenses | |
Terricciola | Tursenum-i | Tursena, Terricciuola, forse Turricula[9] | Turriculenses, Tursenenses | |
Vecchiano | Veclanum -i | Veclianum, Vetuleius | Veclanenses, Vetulenses | |
Vicopisano | Vicus Auserissola, Auserissola-ae | Vicus Auseris Sala, Vicus Auserius Sola, Auseressa, Auserissula Vicus, Vicus Elbii, Vicus Matrini, Vicus Pisanorum, Vicus Pisanus | Auserissolenses, Vicarenses | |
Volterra | Volaterrae -arum | Volaterra, Vultera, Vulterra | Volaterrani, Volateranenses, Volaterenses, Vulteranenses, Vulterani, Vulterrani |
Note
- ^ Roma Victrix
- ^ SIUSA - Comune di Calcinaia
- ^ Castellucci, L. - Bargellini, C. I palazzi del potere. Storia delle strutture pubbliche delle province di Firenze, Lucca, Pistoia e Pisa. Milano, Trainer International, 1991
- ^ Comuni-Italiani.it: Informazioni, CAP e dati utili
- ^ http://duomo.mpiwg-berlin.mpg.de/ITA/HTML/S012/C148/T001/TBLOCK00.HTM[collegamento interrotto]
- ^ Indici
- ^ Pallini Ulderigo PONS HERAE. Sintesi di storia toscana, Roma Benincasa 1973
- ^ a b c Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698)
- ^ Giuseppe Caciagli - "La provincia di Pisa", Pontedera, Arnera Edizioni, 2004
Bibliografia
- Emanuele Repetti: "Dizionario Geografico Fisico Storico della Toscana" / : contenente la descrizione di tutti i luoghi del Granducato : Ducato di Lucca Garfagnana e Lunigiana / compilato da Emanuele Repetti / Firenze: presso l'autore ed editore: coi tipi di Tofani [poi] Allegrini e Mazzoni [poi] Mazzoni.
- Caciagli Giuseppe, Pisa. Monografia della provincia, Pontedera, CLD Arnera.
- MANENTI G Del Castello di Calcinaja Calcinaja, 1906
- J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus, Dresdae: Schönfeld, 1861; 1908.
Voci correlate
V · D · M | |
---|---|
Arezzo · Firenze · Grosseto · Livorno · Lucca · Massa-Carrara · Pisa · Pistoia · Prato · Siena |
Portale Lingua latina
Portale Toscana