Dunajów
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Dunajów |
Ten artykuł dotyczy wsi w obwodzie lwowskim. Zobacz też: Dunajów – wieś w obwodzie tarnopolskim. |
Kościół św. Stanisława | |||
| |||
Państwo | Ukraina | ||
---|---|---|---|
Obwód | |||
Rejon | |||
Powierzchnia | 2,84 km² | ||
Wysokość | 307 m n.p.m. | ||
Populacja • liczba ludności |
| ||
Nr kierunkowy | +380 3263 | ||
Kod pocztowy | 81234 | ||
Położenie na mapie obwodu lwowskiego | |||
Położenie na mapie Ukrainy | |||
49°37′00″N 24°49′25″E/49,616667 24,823611 | |||
| |||
|
Dunajów (ukr. Дунаїв) – wieś na Ukrainie w obwodzie lwowskim.
Wieś położona 19 km na wschód od Przemyślan nad Złotą Lipą. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Dunajów w powiecie przemyślańskim województwa tarnopolskiego.
Historia
Założony w 1420 r. przez arcybiskupa lwowskiego Jana Rzeszowskiego, który wybudował tutaj zamek. Arcybiskup Grzegorz z Sanoka uczynił z Dunajowa pierwszy na ziemiach polskich ośrodek humanizmu renesansowego. Około 1470 r. znalazł tu schronienie uciekający z Włoch Filip Kallimach (Filippo Buonaccorsi) – humanista XV-wieczny.
W 1476 r. w czasie najazdu Turków na Polskę, zamek ten wytrzymał długotrwałe oblężenie i kilkukrotne szturmy. Po I rozbiorze Polski władze austriackie internowały tutaj arcybiskupa Wacława Hieronima Sierakowskiego.
Pod koniec XIX w. osada w miejscowości nosiła nazwę Podwiński[1].
W 1921 miasteczko liczyło 417 budynków i zagród i 2184 mieszkańców, w tym 677 Ukraińców, 1412 Polaków i 95 Żydów. W 1931 budynków było 535 a mieszkańców 2717.
W 1940 roku siedziba rejonu dunajowskiego.
W czasie okupacji niemieckiej mieszkające tutaj polskie rodziny Hoffmanów, Strońskich i Wincewiczów udzielały pomocy Żydom, za co po wojnie Instytut Jad Waszem uhonorował Władysława i Janinę Hoffmanów[2], Michała i Teklę Strońskich[3], Franciszka, Stanisławę i Józefa Wincewiczów (rodzeństwo) oraz Rozalię Wincewicz (żonę Franciszka)[4] tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
W 1944 i 1945 nacjonaliści ukraińscy zamordowali 28 osób narodowości polskiej[5].
We wsi urodził się Jurij Bobało, ukraiński badacz, rektor Uniwersytetu Państwowego Politechnika Lwowska.
Zabytki
- kościół pw. św. Stanisława
- kościół pw. Narodzenia NMP
- zamek[6]
Przypisy
- ↑ Podwiński, osada w Dunajowie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 480 .
- ↑ Hoffman Władysław & Janina (Tysnarzewska). collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
- ↑ Stroński Michal & Strońska Tekla. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
- ↑ Wincewicz Franciszek & Rozalia (Bielska); Sister: Stanisława ; Brother: Józef. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-06-01]. (ang.).
- ↑ JózefJ. Wyspiański JózefJ., Barbarzyństwa OUN-UPA, Lublin 2009, s. 154-158 .
- ↑ Dunajów. ruinyizamki.pl. [dostęp 2013-08-10].
Bibliografia
- Michał Baliński, Tymoteusz Lipiński: Dunajów. W: Starożytna Polska pod względem historycznym, geograficznym, i statystycznym. T. 2. Cz. 2. Warszawa, 1845, s. 583–584.
- Mali bohaterowie. „Nowości Illustrowane”. 42, s. 10–12, 17 października 1914.
Linki zewnętrzne
- Dunajów (z Pisarówką), mko, pow, przemyślański, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 224 .
- Zamek w Dunajowie
- Reportaż zdjęciowy z blogu
- p
- d
- e
- Siedziba powiatu – Przemyślany
Przynależność wojewódzka |
|
---|---|
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →) |
|
Miasteczka (1920–34) |
|
Gminy miejskie (1920–39 →) |
|
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39 →) |
|
- p
- d
- e
Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.
Gminy miejskie |
|
---|---|
Gminy wiejskie z prawami miejskimi |
|
Gminy wiejskie z prawami miasteczka |
|
Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.