Komisariat Wewnętrzny Straży Granicznej „Sandomierz”

Komisariat Wewnętrzny Straży Granicznej „Sandomierz” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w okresie międzywojennym.

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[1]. Rozkazem nr 6 z 22 kwietnia 1939 roku w sprawach zmian organizacyjnych oraz działania Egzekutywy Komendy Głównej Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma utworzył komisariat wewnętrzny Straży Granicznej „Sandomierz”^[2]. Rozkazem tym do komisariatu wewnętrznego „Sandomierz” przydzielił placówkę II linii „Rzeszów”, którą wydzielił z Komendy Obwodu „Jasło” i przemianował ją na posterunek wywiadowczy. Jednocześnie utworzył posterunki wywiadowcze w Tarnowie i Lublinie^[3]. Etat komisariatu: 1 oficer, 18 szeregowych, 1 samochód, 9 kbk, 9 pistoletów^[2]. Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 roku w sprawie reorganizacji placówek II linii [...] komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma przemianował posterunek wywiadowczy „Rzeszów” „Tarnów” i „Lublin” na placówki II linii^[4].

• komendant komisariatu
• personel kancelaryjny
• kartoteka
• laboratorium techniczne
• zmienna liczba placówek II linii i posterunków

Teren działania:

• na północy – styk z terenem działania Egzekutywy Komendy Głównej Straży Granicznej (rejon Warszawy), według linii rozgraniczenia Końskie (wyłącznie), Jastrząb (wyłącznie)-Puławy (wył.)-Lubartów (wył.)-Włodawa (wył.);
• na zachód – styk z terenami Komisariatu wewnętrznego Łódź i Zachodnio- Małopolskiego Okręgu Straży Granicznej Kraków-Włoszczowa (wyłącznie), Skalmierz (wyłącznie), Bochnia (wyłącznie);
• południe – styk z terenami działania Zachodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej Kraków i Wschodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej Lwów – Tarnów (włącznie), Rzeszów (wł.), Przeworsk (wł.);
• południowy wschód-linia Monasterz-Zamość (wł.), Lubomia (wył.).

Komendanci

• komisarz Julian Rosiński (20 VI 1939^[5] -)

• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• Rozkazy Komendy Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.