Placówka Straży Granicznej I linii „Dzietrzkowice”

Placówka Straży Granicznej I linii „Dzietrzkowice” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w okresie międzywojennym.

Na wniosek Ministerstwa Skarbu, uchwałą z 10 marca 1920 roku, powołano do życia Straż Celną^[1]. W 1921 roku w Dzietrzkowicach stacjonował jeszcze sztab 1 kompanii 4 batalionu celnego. 1 kompania celna jedną ze swoich placówek wystawiła w Bezuli^[2]. Od połowy 1921 roku jednostki Straży Celnej rozpoczęły przejmowanie odcinków granicy od pododdziałów Batalionów Celnych^[3]. Proces tworzenia Straży Celnej trwał do końca 1922 roku^[4]. Placówka Straży Celnej „Mała Bezula” weszła w podporządkowanie komisariatu Straży Celnej „Gola” z Inspektoratu SC „Praszka”^[5].

 Osobny artykuł: Placówka Straży Celnej „Mała Bezula”.

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[6].

Rozkazem nr 3 z 25 kwietnia 1928 roku w sprawie organizacji Wielkopolskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski określił strukturę organizacyjną komisariatu SG „Dzietrzkowice”. Rozkazem nr 3/31 zastępcy komendanta Straży Granicznej płk Emila Czaplińskiego z 5 sierpnia 1931 roku podplacówkę Bezula przemianowano na placówkę I linii^[7].

Rozkazem nr 13 z 31 lipca 1939 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i zmiany przydziałów jednostek organizacyjnych, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma przeniósł placówkę I linii „Bezula” do Dzietrzkowic^[8].

Siedziba placówki w 1932 mieściła się w Bezuli w wynajętym od osoby prywatnej budynku^[9]. Długość ochranianego przez placówkę odcinka granicy państwowej wynosiła w 1937 roku 4 kilometry 410 metrów. Granicę w dużej części stanowiła Prosna. Odcinek rozpoczynał się od pomocniczego kamienia granicznego 0/14/4 a kończył kamieniem granicznym 0,18. W rejonie placówki funkcjonowało pomiędzy kamieniami 0.15 i 0,16 przejście gospodarcze dla gospodarzy Dzietrzkowic^[10].

Charakterystyka placówki SG „Bezula” na dzień 10 października 1937^[11].

Odcinek placówki posiada jedno przejście gospodarcze, które się znajduje między kamieniem granicznym 0,15 – 0,16 w odległości 1km 150m na zachód od młyna Bezula wzdłuż linii granicznej. Z przejścia gospodarczego korzystają gospodarze wsi Dzietrzkowice którzy posiadają łąki przecięte linią graniczną. Łąki posiada 21 gospodarzy wsi Dzietrzkowice i korzystają z przejścia celem zbioru siana i wypasu łąk. Przeciętna frekwencja dzienna w czasie zbioru siana wynosi 40 osób, w czasie wypasu bydła w roku 1936 wynosiła 8 osób. Kontrolę prowadzi Straż Graniczna. Przejście odbywa się w czasie zbioru siana od godz. 7 rano do 19 wieczór, w czasie wypasu łąk w porze jesiennej od godz. 9 do godz. 16.

Sąsiednie placówki

• placówka Straży Granicznej I linii „Krupka” ⇔ placówka Straży Granicznej I linii „Toplin” − 1932^[9]

• Henryk Dominiczak: Granica polsko-niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743.
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928–1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• Piotr Kozłowski. Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku. „Problemy Ochrony Granic”. 50, 2012. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• Kronika komisariatu Straży Granicznej „Dzietrzkowice” z lat 1931–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Charakterystyka terenu własnego i przedpola placówek komisariatu Straży Granicznej „Dzietrzkowice” z lat 1937–1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918–1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088. 
• Ordre de bataille batalionów celnych od numeru 1 do 19 i od numeru 20 do 44 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin